Bericht
door Sebastiaan » 06-11-2020 13:27
Te vinden op weer.nl
30-Daagse: poolwervel aan de wandel
Het weer in Nederland is de komende tijd stabiel en zacht. Hogedrukgebieden boven Centraal-Europa en Scandinavië domineren de weerkaart en houden storingen boven de Oceaan meestentijds op afstand. Heel soms komt er een even in onze buurt, zoals zondag laat op de dag, dinsdag en donderdag. Daar tussendoor is het droog en schijnt vooral dit weekend de zon behoorlijk. Daarna komt er weer meer bewolking.
Dat hogedrukgebieden in de aanloop naar de komende winter een hoofdrol zouden gaan spelen, was verwacht. Wel liggen ze een stuk oostelijker dan het Europese en het Amerikaanse model in september intekenden. Kwamen de Amerikaanse kaarten met een west tot noordwestcirculatie, het Europese model had hogedrukgebieden in de buurt van IJsland en Groenland, maar ook boven het zuiden van Scandinavië.
De Amerikaanse berekening is in die zin correct dat er op de Oceaan inderdaad van een westcirculatie sprake is, met bijbehorende positieve NAO-index, het Europese model heeft gelijk in de zin dat er nu en de komende tijd boven het zuiden van Scandinavië een hogedrukgebied ligt, maar geen van beiden hadden de hoge luchtdruk boven Centraal- en Oost-Europa zien aankomen. Van koude noordelijke stromingen is tot nu toe dan ook geen sprake geweest. Sterker nog: de wind waait vooral uit het zuiden.
Poolwervel naar Siberië
Dan is er nog de Poolwervel, die de afgelopen weken sterk uit de startblokken is gekomen. Op een hoogte van ruim 20 kilometer heeft zich rond het poolgebied in een mooie cirkel een zone met hoge windsnelheden opgebouwd, tegen de wijzers van de klok in. Daar waar kou de tot vorige week nog vaak van de pool wist te ontsnappen, ligt hij nu beter gevangen. Het ijs op de Noordelijke IJszee rukt nu dan ook snel op. Toch is het binnen de poolcirkel nog steeds duidelijk warmer dan normaal. Voor de gebieden buiten de poolcirkel geldt dat op het Noordelijke Halfrond eveneens, zoals voor grote delen van Europa en Rusland en aan de andere kant van de Oceaan vrijwel het gehele oppervlak van de Verenigde Staten.
Lagere dan normale temperaturen treffen we alleen, zoals de laatste tijd steeds, in grote delen van Canada aan, in de westelijke helft van Groenland en in een klein stukje van Centraal-Siberië. Gemiddeld is het Noordelijke Halfrond op dit moment 1,6 graden warmer dan normaal en dat mag je gerust een enorme afwijking noemen.
Als je naar de ontwikkelingen van de komende weken kijkt, dan is er maar één ding dat opvalt. Het kan namelijk zo zijn dat de kern van de Poolwervel, die nu midden boven het Poolgebied ligt, zich later in november naar het noorden van Centraal-Siberië verplaatst. Zou dat inderdaad gebeuren, dan is het wachten op het moment dat ook de gewone straalstroom bij ons van vorm verandert. Zo’n verandering zou er dan toe kunnen leiden dat later in de periode op de Oceaan en in de buurt van IJsland en Groenland wel ruimte voor een hogedrukgebied ontstaat, ruimte die nu mist. Het zou in lijn zijn met de winterverwachting van september. Laten we eerst kijken wat de nieuwe 30-daagse ervan maakt.
Week 1: van maandag 9 tot en met zondag 15 november
Het hogedrukgebied boven Scandinavië en het oosten van Europa blijft op zijn plaats. Storingen van de Oceaan botsen er vanuit het westen tegenop, maar worden vervolgens naar het noorden afgebogen. Soms bereiken de bijbehorende wolken en (lichte) regen onze omgeving wel. In de nacht naar maandag, dinsdag overdag en donderdagmiddag bijvoorbeeld lijkt dat te lukken. Veel regen zit er niet bij. Verder waait de wind uit richtingen tussen zuid en zuidoost en is het vooral de eerste dagen nog erg zacht, met maandag in het zuiden temperaturen van 17 graden. Later in de week gaat het kwik geleidelijk wat omlaag. Alle dagen is er wel wat ruimte voor de zon, maar is er ook ruimte voor mist en laaghangende bewolking die in de ochtenduren eerst moet oplossen.
Week 2: van maandag 16 tot en met zondag 22 november
Het wordt allemaal wat spannender. Het hogedrukgebied lijkt iets naar het zuidwesten te komen, met de as midden boven Nederland, of net iets zuidelijker. De onzekerheid in de verwachting wordt groter. Komt de as net wat noordelijker uit dan wordt de wind bij ons oostelijk of noordoostelijk en kan wat koudere, boven Centraal-Europa aanwezige lucht onze omgeving bereiken. In de nachten gaat het dan licht vriezen, overdag komen de temperaturen nog tussen 4 en 7 graden uit. Trekt de as naar het zuiden, dan steekt in Nederland een westelijke tot zuidwestelijke wind op en is het een stuk zachter. Die kans lijkt vooral de eerste helft van de week groot, de tweede helft lijkt echt iets kouder. Verder is de kans op mist en laaghangende bewolking in deze situatie behoorlijk groot.
Week 3: van maandag 23 tot en met zondag 30 november
Het hogedrukgebied lijkt naar het zuiden van Europa weg te zakken en, en we wezen er in de inleiding al op, boven Groenland stijgt de luchtdruk ook. Omdat koudere lucht hoog in de atmosfeer naar het zuiden wordt geduwd, gaat de luchtdruk in Scandinavië omlaag en lijkt zich in onze omgeving een westcirculatie in te stellen, in elk geval tijdelijk. De kans hierop is een procent of 30. Verder zien we de kansen op een Oceanisch hogedrukgebied flink toenemen, ook tot een procent of 30 en verschijnt een kans van 15 procent op een negatieve NAO-index in de kaarten. Dit zou gebeuren als de naar het zuiden stromende kou aan de oostflank van het Oceanische hogedrukgebied aan de westkant van de Europa tot de vorming van een bovenluchttrog leidt. Dat zou in Nederland een koudere bovenlucht opleveren, maar ook een zuidwestelijke wind en de aanvoer van relatief zachte lucht van zee.
Week 4: van 1 december tot en met zondag 6 december
In de laatste week zien we de hogedruk op de Oceaan wat sterker worden en de lagedruk boven Scandinavië iets naar het westen opschuiven. De kans op een westcirculatie wordt nog wat groter en gaat naar 40 procent. De kansen op hogedruk boven Scandinavië, hogedruk boven de Oceaan en een negatieve NAO-index maken samen ook rond 40 procent van het pakket uit. Veel onzekerheid dus, maar waarschijnlijk is het relatief zacht en wisselvallig.
In de twee weken daarna neemt de kans op een westcirculatie weer af en lijkt er echt een stevig hogedrukgebied op de Oceaan te komen, met een mogelijke uitbouw naar Scandinavië. Bij ons dan koude bovenluchten en temperaturen aan de grond die erg van de windrichting afhangen. In de week van 13 tot en met 20 december zouden we dan tussen twee hogedrukgebieden in kunnen komen te zitten, één boven de Oceaan en de ander boven het noordwesten van Rusland. Dan is de onzekerheid bij ons behoorlijk groot.
