Stratosfeer winter 2018/2019

Discussieer mee over alles wat met het weer, weerkunde en de wereld eromheen te maken heeft
Plaats reactie
Paul
Berichten: 1022
Lid geworden op: 31-12-1979

Stratosfeer winter 2018/2019

Bericht door Paul » 12-10-2018 10:55

In de winter is de stratosfeer dermate afgekoeld dat interactie met de troposfeer kan gaan optreden. Dat proces vindt plaats middels het door Judah Cohen geformuleerde T-S-T principe. Golvingen in de straalstroom van de troposfeer kunnen leiden tot verstoringen van de stratosferische vortex en zelfs tot een omkering van de stratosferische luchtcirculatie. Als op 10 hPa en 60º NB de wind oostelijk geworden is spreken we officieel van een SSW, een Sudden Stratosferic Warming. De oostelijke winden in de stratosfeer werken remmend op de troposferische straalstroom, waardoor blokkades in de gematigde gebieden vaker voorkomen. De grootste kans hierop heeft Siberië, maar bij sterke SSW’s, of als de troposferische poolwervel al minder sterk is, kan dit ook voor West-Europa van betekenis zijn.

Een goed voorbeeld is van een SSW die van betekenis was voor ons winterweer, is die van februari dit jaar. Een goed geoliede westcirculatie werd door een zeer krachtige en langdurige SSW dermate verzwakt dat we eind februari/ begin maart en later nog een keer halverwege maart te maken kregen met een stevige blokkade en voor de tijd van het jaar zeer lage temperaturen.

Hogedruk boven Siberië levert in het algemeen de eerste aanzet voor de vorming van een SSW. De eraan gekoppelde golfvorming in de stratosfeer wordt dan zichtbaar als een Wave1. De sterkte van de Wave1 kunnen we vinden op de website van de Freie Universität in Berlijn:

http://users.met.fu-berlin.de/~Aktuell/strat-www/wdiag/diag.php?alert=1&lng=eng

De Wave1 zorgt voor een verplaatsing van de stratosferische poolwervel, deze is soms sterk genoeg om te komen tot een SSW. Dergelijke SSW’s zijn minder van invloed op de troposfeer en de uitwerking hierop duurt ook relatief kort. Voor een grondige verstoring van de stratosferische vortex hebben we een Wave2 nodig. Die wordt meestal geïnduceerd boven de Stille Oceaan. In dit ideale geval wordt de stratosferische poolwervel in tweeën gesplitst, de afzonderlijke cellen hebben veel langer de tijd nodig om te herstellen. De invloed van een ‘split’ is dus veel groter dan van een ‘displacement’.

Of we dit jaar weer te maken gaan krijgen met een SSW is maar de vraag. Afgelopen winter kende een oostelijke QBO (Quasi Biennal Oscillation), een oostelijke stroming in de stratosfeer boven de evenaar. Dit jaar wordt de QBO westelijk. De stratosferische poolwervel is dit jaar dus minder kwetsbaar voor verstoringen. Willen we toch een SSW krijgen, dan zijn we dit jaar vooral aangewezen op impulsen vanuit de troposfeer.

Dit jaar te maken hebben et een zwakke tot matige El Nino (vorig jaar zwakke La Nina). Een El Nino (mits niet te sterk) belemmert de vorming van een hoog boven Alaska. Daardoor wordt het gemakkelijker om stroomafwaarts blokkades te krijgen; bij Groenland en/of Noord-Rusland. In hoeverre dit door zal werken op de stratosfeer is afwachten. Tot dusverre hebben we te maken met een sterke troposferische straalstroom, met daaraan verbonden een langdurig sterk positieve NAO. Het zal me benieuwen of en hoe het persistente potentieel antiwinterse patroon verbroken gaat worden.

Dan nu een aantal links, die betrekking hebben op de stratosfeer.

Intro Stratosfeer forum Netweather:
https://www.netweather.tv/forum/topic/88772-stratosphere-temperature-watch-201718/
De stratosfeerdraad van ons forum van vorige winter:
https://www.vwkweb.nl/index.php?page=Forum&articleid=138&reference=ref261795

Over de vorming van een SSW
https://www.weerwoord.be/m/1754659

Stratosfeer actueel
http://www.netweather.tv/index.cgi?action=stratosphere;sess=
Fraaie animatie:
https://acd-ext.gsfc.nasa.gov/Data_services/Current/arctic/anim_T_0030.html
Grafieken naar keuze:
http://acdb-ext.gsfc.nasa.gov/Data_services/met/ann_data.html
Stratosfeer kaarten:
https://www.instantweathermaps.com/GFS-php/strat.php?run=2014121618&var=HGT&lev=10mb&hour=384
Stratospheric Seasonal Evolution Plots
http://acdb-ext.gsfc.nasa.gov/Data_services/Current/seasonal_strat/seasonal_strat.html
Stratospheric circulation (website van Japan)
http://ds.data.jma.go.jp/tcc/tcc/products/clisys/STRAT/
Koppeling stratosfeer en troposfeer, heden en verleden.
http://www.cpc.ncep.noaa.gov/products/stratosphere/strat-trop/

Overzicht
http://weatheriscool.com/

Historie stratosfeer van 1951 tot 2013:
http://www.geo.fu-berlin.de/en/met/ag/strat/produkte/northpole/index.html
http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1029/2011GL048084/full

Winterverwachtingen
http://www.metoffice.gov.uk/research/climate/seasonal-to-decadal/gpc-outlooks/ens-mean
http://effis.jrc.ec.europa.eu/applications/seasonal-forecast/
https://www.gavsweathervids.com/long-range-forecasts-center.php
Laatst gewijzigd door Paul op 12-10-2018 12:30, 1 keer totaal gewijzigd.


Paul
Berichten: 1022
Lid geworden op: 31-12-1979

Re: Stratosfeer winter 2018/2019

Bericht door Paul » 12-10-2018 18:04

Link stratosfeer W17/18
viewtopic.php?f=89&t=3158
Link stratosfeer Freie Universität Berlin
http://users.met.fu-berlin.de/~Aktuell/ ... =1&lng=eng
H. Attard, heel nuttig
http://www.atmos.albany.edu/student/hat ... altime.php

[_quote=Sebastiaan]Dank Paul. Mooi overzicht.Een SSW bij een wQBO kan, zie 2009. http://www.staff.science.uu.nl/~delde10 ... nseSSW.pdfhttps://acd-ext.gsfc.nasa.gov/Data_serv ... merra2.pdf[/quote]Dus toch! En dat nog wel bij een La Nina.Op termijn zijn er wel kansen.Afbeeldinghttp://weatheriscool.com/index.php/stra ... n-gfs-ens/
Laatst gewijzigd door Paul op 10-01-2019 09:09, 5 keer totaal gewijzigd.

Paul
Berichten: 1022
Lid geworden op: 31-12-1979

Re: Stratosfeer winter 2018/2019

Bericht door Paul » 12-10-2018 20:18

De sneeuwbedekking van Siberië tot nu toe valt niet mee.

Afbeelding

https://climate.rutgers.edu/snowcover/chart_daily.php?ui_year=2017&ui_day=282&ui_set=2

Niet verwonderlijk gezien de drukverdeling dit najaar.

Afbeelding

Nogal een verschil met vorig jaar. Toen boven normaal begin oktober.

Afbeelding

Volgens de theorie van Judah Cohen kan boven normale sneeuw in oktober in Rusland de hogedrukvorming stimuleren. Niet altijd bleek dat een betrouwbaar signaal voor de winter, maar het lijkt me nog steeds interessant om dit te volgen.

Toevallig net een tweet van Cohen:

Afbeelding
Laatst gewijzigd door Paul op 12-10-2018 20:53, 1 keer totaal gewijzigd.

Sebastiaan
Berichten: 12244
Lid geworden op: 31-12-1977

Re: Stratosfeer winter 2018/2019

Bericht door Sebastiaan » 13-10-2018 10:25

In een week tijd kan er veel veranderen. Voor de SAI is het wel gunstig. Zie 2009. Dat begon zelfs nog beroerder.

Daniël
Berichten: 1480
Lid geworden op: 31-12-1999

Re: Stratosfeer winter 2018/2019

Bericht door Daniël » 13-10-2018 11:58

Sebastiaan schreef:In een week tijd kan er veel veranderen. Voor de SAI is het wel gunstig. Zie 2009. Dat begon zelfs nog beroerder.


Wat betekent een SAI?

Henk
Berichten: 321
Lid geworden op: 10-02-2013

Re: Stratosfeer winter 2018/2019

Bericht door Henk » 13-10-2018 12:40

SAI is Snow advance index: het is een index om de snelheid te tonen waarop er sneeuw valt in Siberie ten oosten van 60 OL en ten zuiden van 40 NB. Als er eind oktober/begin november in een hoog tempo (veel) sneeuw valt in dat gebied, dan is er een correlatie met het ontstaan van hogedruk later in de winter boven het noordpoolgebied.(december/januari; negatieve AO). Ik ben het eens met Sebastiaan: de periode waarin de SAI een rol speelt moet nog komen. Dat er nu weinig sneeuw ligt in het onderhavige gebied kan wel eens gunstig uitpakken voor de SAI, want kouder wordt het toch en eventuele neerslag zal steeds meer de neiging krijgen om als sneeuw te gaan vallen.

Paul
Berichten: 1022
Lid geworden op: 31-12-1979

Re: Stratosfeer winter 2018/2019

Bericht door Paul » 22-10-2018 12:44

Tweet Cohen:

A predicted quick drop in the #Arctic Oscillation will likely lead to a burst of #snow across #Siberia to end the month. Inquiring minds want to know but will this be enough to disrupt the #polarvortex?

Beter laat dan nooit. In combinatie met weinig sneeuw begin van de maand, goed voor de SAI.

Afbeelding

Gunstige drukverdeling voor sneeuwval in Siberië (ECMWF +240).

Afbeelding

Ook begin november valt er naar verwachting veel sneeuw in die regio.
Laatst gewijzigd door Paul op 22-10-2018 13:02, 1 keer totaal gewijzigd.

Sebastiaan
Berichten: 12244
Lid geworden op: 31-12-1977

Re: Stratosfeer winter 2018/2019

Bericht door Sebastiaan » 22-10-2018 13:11

Dat is idd. een prima setting.

Zonale snelheid is momenteel op 10 hPa aan de hoge kant. Zelfs even record snel! Naar verwachting zien we de komende tijd een reductie.

Karel
Berichten: 3189
Lid geworden op: 31-07-1978

Re: Stratosfeer winter 2018/2019

Bericht door Karel » 24-10-2018 19:40

Inderdaad momenteel is er nog geen koppeling tussen troposfeer en stratosfeer. Dat zal begin november gaan veranderen vanaf de troposfeer boven de Siberische Laagvlakte.Afbeelding

Plaats reactie