hoop voor de winterliefhebber

[Gert]

In een opwarmende klimaat is er toch nog hoop voor de winterliefhebber. Althans dat blijkt uit een stuide die o.a is gepubliceerd op https://www.sciencedaily.com/releases/2017/09/170922094027.htm
Het komt er in het kort op neer dat een opwarming van het noordpoolgebied ervoor zorgt dat de Arctic Oscillation zwakker wordt waardoor koudere lucht makkelijker kan uitbreken waardoor de kans op kou-invallen groter gaat worden op het Euro-Aziatisch continent. Vooral in het Siberisch gedeelte is deze trend al waarneembaar. Voor een samenvatting van het onderzoek zie het gedeelte hieronder.


Science News
from research organizations


Winter cold extremes linked to high-altitude polar vortex weakening
When the strong winds that circle the Arctic slacken, cold polar air can escape and cause extreme winter chills in parts of the Northern hemisphere. A new study finds that these weak states have become more persistent over the past four decades and can be linked to cold winters in Russia and Europe. It is the first to show that changes in winds high up in the stratosphere substantially contributed to the observed winter cooling trend in northern Eurasia. While it is still a subject of research how the Arctic under climate change impacts the rest of the world, this study lends further support that a changing Arctic impacts the weather across large swaths of the Northern Hemisphere population centers.
"In winter, the freezing Arctic air is normally 'locked' by strong circumpolar winds several tens of kilometers high in the atmosphere, known as the stratospheric polar vortex, so that the cold air is confined near the pole," says Marlene Kretschmer from PIK, lead-author of the study to be published in the Bulletin of the American Meteorological Society. "We found that there's a shift towards more-persistent weak states of the polar vortex. This allows frigid air to break out of the Arctic and threaten Russia and Europe with cold extremes. In fact this can explain most of the observed cooling of Eurasian winters since 1990."
Warm Arctic, cold continents
Despite global warming, recent winters in the Northeastern US, Europe and especially Asia were anomalously cold -- some regions like Western Siberia even show a downward temperature trend in winter. In stark contrast, the Arctic has been warming rapidly. Paradoxically, both phenomena are likely linked: When sea-ice North of Scandinavia and Russia melts, the uncovered ocean releases more warmth into the atmosphere and this can impact the atmosphere up to about 30 kilometers height in the stratosphere disturbing the polar vortex. Weak states of the high-altitude wind circling the Arctic then favors the occurrence of cold spells in the mid-latitudes. Previous work by Kretschmer and colleagues identified this causal pathway in observational data and it is further supported by several climate computer simulation studies.
"Our latest findings not only confirm the link between a weak polar vortex and severe winter weather, but also calculated how much of the observed cooling in regions like Russia and Scandinavia is linked to the weakening vortex. It turns out to be most," says co-author Judah Cohen from Atmospheric and Environmental Research/Massachusetts Institute of Technology (US). "Several types of weather extremes are on the rise with climate change, and our study adds evidence that this can also include cold spells, which is an unpleasant surprise for these regions." The effect is stronger over Asia and Europe than over the US.
"Circulation patterns drive our weather"
"It is very important to understand how global warming affects circulation patterns in the atmosphere," says co-author Dim Coumou from Vrije Universiteit Amsterdam, Netherlands. "Jet Stream changes can lead to more abrupt and surprising disturbances to which society has to adapt. The uncertainties are quite large, but global warming provides a clear risk given its potential to disturb circulation patterns driving our weather -- including potentially disastrous extremes."

Story Source:
Materials provided by Potsdam Institute for Climate Impact Research (PIK). Note: Content may be edited for style and length.

[Gerben]

In een opwarmende klimaat is er toch nog hoop voor de winterliefhebber. Althans dat blijkt uit een stuide die o.a is gepubliceerd op https://www.sciencedaily.com/releases/2017/09/170922094027.htm
[b]Het komt er in het kort op neer dat een opwarming van het Noordpool gebied er voor zorgt dat de Arctic Oscillation zwakker wordt waardoor koudere lucht makkelijker kan uitbreken waardoor de kans op kou invallen groter gaat worden op het Euroaziatisch continent. Vooral in het Siberich gedeelte is deze trend al waarneembaar. Voor een samenvatting van het onderzoek zie het gedeelte hieronder.
[/i]

Vreemde studie. Waarom hadden we vroeger dan vaker winters weer. Dat meanderen van de straalstroom is van alle tijden. Komt door de continenten op het NH.

[John]

Vreemde studie. Waarom hadden we vroeger dan vaker winters weer. Dat meanderen van de straalstroom is van alle tijden. Komt door de continenten op het NH.

Dat zien we zeker terug. We hoeven het weer sinds 1901 maar per decennium te volgen en we flinke verschillen, die zijn te zien als gevolg van toename of afname van straalstroomposities.

Heel simpel en globaal gesteld kan je zeggen dat het tijdvak 1941-1970 relatief rijk was aan het uitbreken van koude luchtmassa's van noordelijke origine.
Nog globaler kunnen we er 1938-1987 van maken.

Vroeger vaker winter is niet alleen een kwestie van meer uitbraken van kou het kan ook beteken meer condities van ontkoppeling in gewone polaire lucht.


Winters weer kent twee uitingsvormen.

1.Actieve aanvoer van echt koude luchtmassa's en daarvoor is een flinke meanderende straalstroom een noodzakelijk gegeven. Maritiem of Continentaal arctische lucht kan ons bereiken

2.Koud weer door ontkoppeling. Koud weer onder de grenslaag zeg maar. Dat kan al onder een stabiele rug in gewone polaire lucht die boven het continent verder afkoelt.

Vriezend winterweer wordt in ons land minstens voor de helft door 2 veroorzaakt. Preciezer kan ik niet duiden doordat we ook met overgang situaties zitten.

Ik heb eens gekeken op ijsdagen naar de kaarten op 850hPa. In slechts 40 procent van de ijsdagen ging dit samen met koude lucht op 850hPa.

[Gerard]

Het belangrijkst is nog altijd de blokkade boven Scandinavië, eventueel wat schuivend naar het zuiden en dan weer opbouwend in het noorden.
Kan de blokkade gedijen boven een "kokende" Noord- en Oostzee vraag ik me af. Veel vochtaanvoer van deze zeeën verstoort de dalende luchtbewegingen. Als in de herfst en vroege winter de watertemperatuur onvoldoende zakt komt de ijsvorming op de Oostzee in de volle winter niet op gang en wordt een in potentie blokkerend hoog blijvend verstoord.
Hetzelfde geldt voor het oceanisch gebied tussen Scandinavië en Groenland waardoor er moeilijker koppeling van Groenlandhoog en Scandinavisch hoog ontstaat.
Is er dus vaak een noordelijke stroming nodig voorafgaand aan midwinter om meer kans op blokkerende hogen ten noorden van ons te krijgen? Nooit zo exact naar gekeken.
Daarbij komt natuurlijk dat de watertemperatuur sowieso hoger is tot bijna 2 graden t.o.v. vroeger.

[Henk]

Die hogedrukblokkade boven Scandinavie en Noord-Rusland hebben we nu ook, terwijl het water van de Oostzee en de Noordzee qua temperatuur toch op z'n warmst is.
In het verleden, zo tussen 1945 en 1977 was de PDO bijvoorbeeld negatief en dit leidde mede tot uitbraken van arctische lucht naar gematigde breedten. Vanaf 1977 lukte dit minder goed met een positieve PDO en ook werden de gevolgen van de opwarming steeds sterker.
De laatste 20 jaar zien we dat het zee-ijs zich in de zomer steeds verder terugtrekt met als gevolg meer sneeuwval op het NH in het winterseizoen en ook koudere winters in delen van Siberie. Maar ook Z-O - Europa had bijvoorbeeld afgelopen winter veel kou te verduren. De winters in Canada/Amerika zijn regionaal veel te koud, zoals bijvoorbeeld afgelopen winter in het westen van Canada en de winters daarvoor juist in het oosten van b.v. de VS.
De studie is tamelijk robuust en haakt aan bij hetgeen Jennifer Francis heeft gevonden met een tragere jetstream.
Het zou best kunnen zijn dat in een globaal opwarmend klimaat het regionaal, met name in de winter, afkoelt door bovenvermelde effecten. Wie weet komt de komende jaren ook noordwest-Europa nog eens aan de beurt!

[Sebastiaan]

de studie zelf http://journals.ametsoc.org/doi/pdf/10.1175/BAMS-D-16-0259.1

Winter 2017 kende de koudste januari in delen van Europa in 30 jaar. We hebben pech gehad.

[Bart]

Ik doe altijd graag aan wishful thinking!

[Karel]

Vooral voor het Siberisch gedeelte van Rusland is een negatieve AO in de herfst en vroege winter gunstig voor een vroeg sneeuwdek en vroege winter. Zoals nu ook al te zien is, West-Europa is veel meer gekoppeld aan de Atlantische Oceaan. Vanaf de midden jaren 80 van de vorige eeuw is het East Atlantic circulatieparoonhttps://www.researchgate.net/profile/Natalya_Mikhailova/publication/311497696_The_East_Atlantic_Oscillation_Mechanism_and_Impact_on_the_European_Climate_in_Winter/links/58b0545245851503be97dd11/The-East-Atlantic-Oscillation-Mechanism-and-Impact-on-the-European-Climate-in-Winter.pdf een flinke opwarmer van onze winters in West Europa gebleken. Dat patroon is goed bij NOAA te volgen. http://www.cpc.ncep.noaa.gov/data/teledoc/ea.shtmlOok zijn er publikaties die hier meer inzicht in geven.

http://barnes.atmos.colostate.edu/FILES/MANUSCRIPTS/Barnes_DunnSigouin_etal_2014_GRL_wsupp.pdf
http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/qj.625/full
https://ora.ox.ac.uk/objects/uuid:78c00580-a11e-447b-a945-62c2d6440da1/datastreams/ATTACHMENT01