Erg warm water Atlantische Oceaan

[Sebastiaan]

De Atlantische Oceaan is in de greep van een ongekende hittegolf. De situatie is zo extreem dat er gelijktijdig meerdere oorzaken moeten spelen, zeggen experts tegen NU.nl. Wat de gevolgen zijn voor Nederland is nog onduidelijk. Maar er is wel een verband met onze droogte.
El Niño is terug in de Grote Oceaan. Deze grote bel met extra warm tropisch oceaanwater zal de komende maanden van grote invloed zijn op het weer in Amerika, Australië en grote delen van Azië.

Ondertussen zijn de watertemperaturen dichter bij huis nog veel opvallender: nooit eerder was het water in de Noord-Atlantische Oceaan zo warm als nu.

Oude records zijn zelfs verpulverd, zegt oceanograaf Sybren Drijfhout van het KNMI en de Universiteit Utrecht tegen NU.nl. "Normaal worden records met hooguit een tiende graad gebroken. Maar de volledige Noord-Atlantische Oceaan is nu gemiddeld een halve graad warmer dan het voorheen warmste jaar."

El Niño en Europese droogte maken oceaan warmer
Er zijn wel lokale verschillen in de temperatuurafwijking. Vooral het zuidelijke en centrale deel van de Noord-Atlantische Oceaan zijn momenteel opvallend warm. Dat heeft twee verschillende oorzaken.

Het zuidelijke deel warmt vaak op met El Niño, zegt oceanograaf Anna von der Heydt van het Instituut voor Marien en Atmosferisch onderzoek (IMAU) van de Universiteit Utrecht. Als El Niño sterk doorzet, kan de versterkte opwarming hier nog maanden doorgaan.

De hoge watertemperaturen ten westen van Europa zijn volgens de oceanografen weer een ander verhaal. Die ontstonden in zeer korte tijd, zegt Drijfhout. Dat valt samen met een krachtig hogedrukgebied dat al sinds begin mei het weer bepaalt in Nederland.

"Het wateroppervlak is snel opgewarmd doordat de zon ononderbroken heeft geschenen. Bovendien is de luchtstroming boven Zuid-Europa oostwaarts, waardoor warme lucht van het continent de oceaan op stroomt en rond het hogedrukgebied naar het noorden afbuigt."

Drijfhout maakt zich zorgen dat dit patroon in de toekomst vaker gaat voorkomen, door het mogelijk afzwakken van westenwinden op grote hoogte in de zomermaanden. Daardoor kan zich vaker een groot hogedrukgebied vormen rond de Britse eilanden - met droogte bij ons, en extra hitte in de oceaan.

Koud water onder Groenland plotseling verdwenen
Het water langs de oostkust van de Verenigde Staten en Canada is juist kouder dan normaal. "Dat relatief koude water wordt ook wel de 'cold blob' genoemd", zegt Von der Heydt.

Die bel met koud oceaanwater bevond zich de afgelopen jaren ten zuiden van Groenland, en wordt veroorzaakt door afzwakking van de Golfstroom, onder invloed van klimaatverandering. De oceaanstroming kan ook sterk variëren van jaar tot jaar.

Het koude water onder Groenland lijkt plotsklaps compleet verdwenen, zegt Drijfhout. "Maar wat er onder het oppervlak gebeurt, weten we nog niet. Dat kunnen we pas over een paar maanden zeggen als we de metingen van speciale temperatuurboeien kunnen analyseren."

Broeikasgassen en afgenomen zwavelkoeling
Er kan nog een reden zijn voor de hoge oceaantemperaturen: door internationale afspraken zit er sinds een paar jaar veel minder zwavel in scheepsbrandstof.

Dat is goed voor de volksgezondheid in drukke havensteden, maar het heeft ook een klimaateffect. Zwevende zwaveldeeltjes weerkaatsen zonlicht. Deze vorm van luchtvervuiling werkt dus koelend op de klimaat. Of beter gezegd: het maskeerde een deel van de opwarming. Nu dat koelende filter wegvalt, kan de temperatuur verder omhoogschieten.

Het is nog onduidelijk hoe groot die opvering zal zijn, zegt hoofdklimatoloog Gavin Schmidt van NASA tegen NU.nl. "Eerdere modelberekeningen laten zien dat het voor de aarde als geheel rond de 0,05 graden moet liggen." Rond drukke scheepvaartroutes is wel een sterkere temperatuurstijging te verwachten. Maar Von der Heydt en Drijfhout zeggen dat momenteel niet terug te zien in de Atlantische Oceaan.

We moeten ons ook niet te veel blindstaren op temperatuurafwijkingen op korte tijdschalen, vindt Von der Heydt. Het onderliggende verhaal is dat het oppervlaktewater in de Atlantische Oceaan al tientallen jaren steeds warmer wordt. De oorzaak daarvan is de oplopende concentratie broeikasgassen. https://www.nu.nl/klimaat/6267840/atlan ... html#nujij

[Daniël]

Kan de recordwarme Noord-Atlantische Oceaan stroomafwaarts boven ons hardnekkige hoogteruggen met de daarbij behorende hitte en droogte in de hand werken, of is er dan (vooral in de nazomer en in de herfst) juist meer kans op abnormaal zwoel weer, zware onweersbuien, abnormaal veel neerslag en (tropische) stormen die onze kant opkomen?

Verder op NRC "Nooit eerder was de Atlantische Oceaan zo warm, maar over de oorzaak zijn wetenschappers het oneens".

[Adwin]

Het is toch niet vreemd dat we in een opwarmend klimaat een steeds warmere oceaan krijgen? Dat is toch inherent aan elkaar?

[Daniël]

RTL-Nieuws: "Orkanen dit jaar vroeg en hevig: extreem warme oceaan doet vrezen voor het ergste DoorIscha Gerrits". Zie ook "This Hurricane Season Depends on a Showdown in the Atlantic
The Atlantic Ocean is extremely warm right now—fuel for gnarlier hurricanes. But will a burgeoning El Niño butt in and stop the storms before they start?".

[Karel]

Hier is een uitgebreide analyse te vinden van de oorzaken van de zeer grote temperatuurafwijkingen van normaal op dit moment in de Atlantische Oceaan.

https://judithcurry.com/2023/07/02/what ... -atlantic/

De watertemperatuur in de Atlantische Oceaan geeft de komende 14 dagen volgens het ECMWF model geen aanleiding tot de vorming van tropische cyclonen.

[Simon]

Dan wordt de Golf van Mexico ook erg warm. Speelt grote rol bij tornado’s in de VS. Men is bang voor meer tornado’s van de zwaarste categorie (4 en 5). Tornado’s komen ook daardoor verder in het seizoen voor en ook meer buiten Tornado Alley…

[Wilfried]

Krijg ook sterk het idee dat er stilaan een einde lijkt te komen aan de eeuwenlange en decennialange mogelijkheid dat Oceanen op extreem grote schaal gigantische hoeveelheden CO2 konden opnemen. Wat nou als daar ook een keerpunt in gaat komen? En je moet er ook niet aan denken dat diezelfde oceanen i.p.v. broeikasgassen opnemen, ze juist gaan uitstoten. Hopen maar dat deze theorie niet juist is en weerlegd kan worden, maar zorgen maak ik mij wel.

[Ted]

.

[Daniël]

Kan de recordwarme Noord-Atlantische Oceaan stroomafwaarts boven ons hardnekkige hoogteruggen met de daarbij behorende hitte en droogte in de hand werken, of is er dan (vooral in de nazomer en in de herfst) juist meer kans op abnormaal zwoel weer, zware onweersbuien, abnormaal veel neerslag en (tropische) stormen die onze kant opkomen?

Verder op NRC "Nooit eerder was de Atlantische Oceaan zo warm, maar over de oorzaak zijn wetenschappers het oneens".

Mijn visie hierop lijkt dat in de herfst en winter de depressie actiever kunnen worden. Als boven Canada en Noord Amerika zeer koude lucht naar het zuiden stroomt dan boven de warme Atlantische Oceaan juist door het groter temperatuurverschil diepere depressies kunnen ontstaan.

Nu.nl: "Zwaarste zomerstorm ooit ontstond boven zeer warm Noordzeewater":

Zwaarste zomerstorm ooit ontstond boven zeer warm Noordzeewater

Storm Poly is woensdag de krachtigste zomerstorm die ooit is gemeten in Nederland. Die storm ontstond boven uitzonderlijk warm zeewater. Is er een verband? Mogelijk wel, voor zowel de windsnelheid als de hoeveelheid regen.

Door Rolf Schuttenhelm