Winter 2022

Discussieer mee over alles wat met het weer, weerkunde en de wereld eromheen te maken heeft
Plaats reactie
Sebastiaan
Berichten: 12244
Lid geworden op: 31-12-1977

Re: Winter 2022

Bericht door Sebastiaan » 05-11-2021 11:29

Winter 1963: kan een winter van dit type en kaliber ook in deze tijd nog?
Nu we het verloop en de achtergronden van de winter van 1963 in de afgelopen vier delen van onze serie hebben behandeld, is er eigenlijk nog maar één vraag over die beantwoord moet worden: zou een winter van het type en het kaliber van 1963 ook nu nog kunnen? In het vijfde deel van deze serie gaan we proberen een antwoord op die vraag te geven.
Na de winter van 1963 duurde het even voordat er weer een winter van enig kaliber volgde. Goed, de winters van 1964 en 1966 scoorden beide meer dan 100 Hellmannpunten, iets waarin nog geen enkele winter in de 21ste eeuw tot nu toe is geslaagd, maar voor die tijd was dat niet eens zo heel bijzonder. De winter van 1970 was er wel weer een en kwam tot 141 Hellmannpunten. Het grappige is dat die winter eigenlijk nooit meer wordt genoemd als we het over de koude winters van de vorige eeuw hebben. Blijkbaar kleven er maar weinig verhalen aan dat jaar.

De winter van 1979 was een echte
De winter van 1979 was wel een echte. Hij duurde lang en schopte het met een totaal van ruim 205 Hellmannpunten tot een 7e plaats op de ranglijst van koude winters. Eelde kwam dat jaar zelfs tot een totaal van 251 punten. Daarna duurde het tot halverwege de jaren tachtig, toen we drie koude winters (met twee Elfstedentochten) achter elkaar kregen, al haalde de winter van 1982 ook 127 en in Eelde zelfs 192 punten. De eerste, die van 1985 leverde de meeste kou op, in De Bilt goed voor bijna 194 punten en een achtste plaats op de ranglijst van koudste winters, direct achter de winter van 1979. Eelde schopte het tot 217 punten, maar slechts tot een twaalfde plaats op de ranglijst van koudste winters daar. De winters van 1986 en 1987 waren in De Bilt goed voor 149 en 150 punten (een dertiende en een elfde plaats), in Eelde voor 200 en 220 punten.

In de jaren negentig kregen we nog twee koude winters, die van 1996 met 150,5 en die van 1997 (met de laatste Elfstedentocht) met 131,6 punten. In Eelde leverden die twee winters respectievelijk 254 (!) en 149 punten op. Die 254 punten in de winter van 1996 waren in Eelde nog goed voor een zesde plaats op de ranglijst van koudste winters: een indrukwekkende prestatie.

Deze eeuw nog geen echt koude winter
Na de eeuwwisseling is de winter van 2010 tot nu toe de winter met de grootste kouproductie geweest. Het Hellmanngetal in die winter bedroeg 94,7 punten en was goed voor een 30ste plaats op de ranglijst van koudste winters. In Eelde scoorde de winter van 2010 nog 149,2 punten, daar goed voor een 24ste plaats op de eeuwige ranglijst van koudste winters.


Zo bezien is er na de winter van 1963 nooit meer iets gebeurd wat ook maar in de buurt kwam van toen. Goed, de winter van 1979 deed een manmoedige poging en ging als één van de groten de geschiedenis in, maar het dooide toch te vaak om 1963 naar de kroon te kunnen steken. De winters van de jaren tachtig mogen er in onze herinnering ook zijn, maar konden niet in de schaduw staan van hun illustere voorganger uit 1963. En in de jaren negentig was alleen de winter van 1996 er één die er nog een beetje naar rook. En dan voornamelijk in het noorden van het land.

Hoe zou een strenge winter nu uitpakken?
Het heeft er al met al alle schijn van dat de Nederlandse winters steeds minder kou produceren, hoogst waarschijnlijk toch door de opwarming van het klimaat, mogelijk ook doordat de stromingspatronen, waarmee zo’n koude winter kan optreden, zich niet meer voordoen, of in elk geval niet meer hebben voorgedaan. Hoe leuk zou het niet zijn om nog eens een winter van het type 1963 mee te maken, met hetzelfde stromingspatroon van toen? Gewoon om te zien wat er in het klimaat van nu uit zou komen. En hoe de maatschappij van nu daarmee zou omgaan.

In de afgelopen winter (2021) duurde het lang voordat de echt koude lucht vanuit het noordoosten onze omgeving wist te bereiken, maar toen het eenmaal zover was, kregen we toch nog een vorstperiode van een week die 35 Hellmannpunten opleverde. In de winter van 1963 vroor het, als je even afziet van de wat zachtere dagen die er toen tussendoor ook waren, een week of 7. Als je die 35 met 7 vermenigvuldigt, kom je op 245 punten uit. Zou dat dan de grens van nu zijn?

Zijn de stromingen duurzaam veranderd?
Aan de kouproductie van 1963 zullen we wel nooit meer komen, daar hoeven we waarschijnlijk niet lang over na te denken. Maar een winter met alleen het stromingspatroon van toen, zou dat ook niet meer kunnen? Of zijn met de opwarming van nu ook de stromingspatronen in onze omgeving dusdanig veranderd dat ook een herhaling van het type winter van toen er niet meer in zit? Wie zal het zeggen? De tijd zal het ons uiteindelijk ongetwijfeld leren.


Blijft over de vergelijking tussen de aanloop naar de komende winter en die naar de winter van toen, in het jaar 1962. Hoeveel lijken die op elkaar? Belangrijk is dat er de komende winter een La Niña aankomt (net als toen), dat de QBO (de straalstroom in de stratosfeer boven de evenaar) in zijn oostelijke fase zit en de QBO-index negatief is (net als toen), dat de verdeling van de watertemperaturen voor de westkust van de VS zo is dat de PDO-index negatief is (net als toen), dat de temperatuurverdeling op de noordelijke Atlantische Oceaan zo is dat de AMO-index ongeveer 0,2 bedraagt (net als toen) en dat in de Madden-Julian Oscillation het zwaartepunt van de tropische buien zich de komende weken via Indonesië en omgeving naar het westelijke deel van de Grote Oceaan lijkt te verplaatsen, iets wat toen in 1962 waarschijnlijk ook het geval was.

De context nu is anders dan die van toen
Veel overeenkomsten dus, niet alleen met 1962, maar ook met 2010. Beide jaren volgde winterweer; in de winter van 2010/2011 voornamelijk in de decembermaand, in de winter van 1963 een winter lang. Daarbij is wel van belang dat de context van nu, door de voortgeschreden klimaatverandering, wel een hele andere is dan toen. Veel zal de komende weken afhangen van het gedrag van de poolwervel, die na een eerste zwakke fase inmiddels weer helemaal op sterkte is gekomen. Verzwakt hij later in november of in december opnieuw, zoals nu hier en daar al aangegeven wordt? Komt er dan een hogedrukgebied boven het poolgebied te liggen? En is er op dat moment voldoende kou aanwezig om het in een aanzienlijk deel van Europa te laten winteren?

Nu is er van hogedruk boven het poolgebied nog geen sprake. De AO-index is positief en lijkt de komende tijd neutraal te worden. Wel is het hogedrukgebied bij de Azoren al een tijdje minder sterk dan normaal. De NAO-index is dan ook negatief en lijkt dat de komende tijd ook te blijven. Maar wordt hij op een goed moment ook zo negatief als toen? Interessant is ook dat de Noordelijke IJszee dit jaar veel sneller is dichtgevroren dan in andere jaren en dat het in de noordelijke helft van Scandinavië en in Noorwegen veel zuidelijker ook al flink gesneeuwd heeft.

De komende weken zullen het uitwijzen
De komende weken zullen het uitwijzen. We weten waarop we moeten letten en, mocht de natuur beslissen om er eenzelfde type winter als in 2011 of in 1963 tegenaan te gooien, dan zitten we klaar om te zien wat daar in de huidige setting uitkomt. Loopt het toch op een zachte winter uit, dan leren we daarvan dat ook zo op het eerste gezicht vergelijkbare uitgangssituaties toch heel verschillende uitkomsten kunnen hebben. Dat maakt de toekomst van de verwachtingen voor de ultralange termijn er niet vertrouwenwekkender op. In elk geval valt er zo nog heel wat te begrijpen.

En dan het antwoord op de vraag of een winter van het type en het kaliber van 1963 in deze tijd nog mogelijk is? Het type mogelijk nog wel, maar het kaliber hoogstwaarschijnlijk niet meer. Hopelijk kunnen we de waarde van dit antwoord al snel testen. Hoe dan ook: eind november presenteren we de definitieve versie van onze winterverwachting. En dan laat de winter het vervolgens zelf zien.

https://www.weer.nl/nieuws/2021/winter- ... e-tijd-nog

Sebastiaan
Berichten: 12244
Lid geworden op: 31-12-1977

Re: Winter 2022

Bericht door Sebastiaan » 05-11-2021 18:42

Je hebt niet voldoende permissies om de bijlagen van dit bericht te bekijken.

Ronald
Berichten: 128
Lid geworden op: 31-12-2008

Wordt het dan toch een winter a la 1963?!

Bericht door Ronald » 05-11-2021 21:02

De -virtuele- gelijkenis duurt in ieder geval voort.
Je hebt niet voldoende permissies om de bijlagen van dit bericht te bekijken.

Sebastiaan
Berichten: 12244
Lid geworden op: 31-12-1977

Re: Winter 2022

Bericht door Sebastiaan » 05-11-2021 21:08

EC December tm februari. December 'belooft' het meest.
Je hebt niet voldoende permissies om de bijlagen van dit bericht te bekijken.

Ted
Berichten: 4013
Lid geworden op: 31-03-1984

Bericht door Ted » 05-11-2021 21:28

.
Laatst gewijzigd door Ted op 07-11-2021 09:23, 1 keer totaal gewijzigd.

Hans
Berichten: 1709
Lid geworden op: 31-12-1997

Re: Winter 2022

Bericht door Hans » 06-11-2021 17:28

Eerst allemaal zien, dan geloven!

Sebastiaan
Berichten: 12244
Lid geworden op: 31-12-1977

Re: Winter 2022

Bericht door Sebastiaan » 09-11-2021 12:29

Conclusie – Winterverwachting 2021-2022
De variatie in het weer gedurende de winter is groot. Ook al warmt het klimaat op, de lokale verschillen zijn groot en er zullen altijd periodes blijven met kou en sneeuw. Een trend van zachtere winters lijkt niet te ontkennen. Ook deze winter wordt waarschijnlijk een zachte winter, maar een stuk minder zacht dan afgelopen winters. Daarmee lijkt de kans op relatief minder warmte extremen en meer kou groter deze winter.

Belangrijke conclusies winterverwachting:

De seizoensmodellen laten een gemiddelde temperatuurverwachting zien. Daarmee lijkt het minder extreem zacht te worden zoals afgelopen winters.
Kou-uitbraken vanaf de Noordpool zorgen mogelijk voor koudere lucht door relatief meer zeeijs in vergelijking met de meest recente jaren.
Neerslaghoeveelheden zullen over het algemeen gemiddeld uitkomen.
Kans op een SSW komende winter is groter dan 2 op 3.
Kortom, mochten de seizoensmodellen gelijk krijgen, dan betekent het geen rode kaart voor deze winter en lijkt de vrij voor periodes met kouder winterweer. Tel daar relatief iets meer zeeijs bij op en een grotere kans op een SSW dan zijn er goede winterkansen dit jaar. Hoe de winter daadwerkelijk zal gaan verlopen van dag tot dag? https://www.alpenweerman.nl/winterverwa ... ruitzicht/

Jaap
Berichten: 1608
Lid geworden op: 31-12-2006

Re: Winter 2022

Bericht door Jaap » 09-11-2021 18:10

Al een flink aantal jaren geef ik mijn wintervoorspelling in beperkte kring aan de hand van het luchtdruk-verloop in de periode 5 okt. tot 5 nov. Dan zien we paralellen. Het was vaak redelijki succesvol, maar missers waren er ook, maar in de minderheid.
Beantwoord de volgende vragen: Was er in genoemde periode een aansprekende periode met transport van lucht uit het noorden tot oosten? Nee.
Was er een lange periode van hardnekkige depressie-activiteit? Ook niet. Was de periode uitzonderlijk nat? Niet geheel, maar wel af en toe. Uitzonderlijk droog zeker niet.
Er was een periode met hogedruk-invloed, maar met hoge temperaturen, door de ligging van de druksystemen. Dat was in de eerste helft van genoemde periode.
Conclusie: (Let wel, gemiddelden van de drie wintermaanden). Grote kansen op een wisselvallige winter, waarin enkele koude perioden kunnen voorkomen, maar ook warme dagen, hetzij door een zuidwest-circulatie, hetzij door hogedruk in de omgeving van de Balkan. De koude zal meer van stralingsvorst komen dan van transportkou. De kans op winterse omstandigheden lijkt in de eerste helft van de winter groter dan in de tweede helft. Mogelijkheden voor een winterse Kerst en/of Jaarwisseling. Gemiddeld zal de winter aan de natte kant zijn en de gemiddelde temperatuur over de drie maanden gerekend lijkt mij rond normaal of iets erboven te liggen. Ik denk, dat een Tocht der Tochten er ook nu niet in zit. De vraag is, od die er ooit nog komt.

Sebastiaan
Berichten: 12244
Lid geworden op: 31-12-1977

Re: Winter 2022

Bericht door Sebastiaan » 09-11-2021 20:48

Bedankt voor het delen Jaap.

Sebastiaan
Berichten: 12244
Lid geworden op: 31-12-1977

Re: Winter 2022

Bericht door Sebastiaan » 10-11-2021 22:27

Plain Language Summary

I use October Eurasian snow cover extent (SCE) as one of our main predictors for winter temperature anomalies across the Northern Hemisphere (NH). Eurasian SCE was slightly above normal for the month of October coupled with La Niña is biasing the AER winter forecast on the cold side of normal for western and central North America, Northern Europe. The winter forecasts from the government centers are much warmer (at least in extent). One wild car could be the water temperatures in the North Pacific, if strong enough they can favor the core of cold temperatures further to west across North America.

Impacts

I have been promising a preliminary winter forecast for surface temperature anomalies for the Northern Hemisphere and today I deliver. The forecast was generated the last week of October using my estimate of October Eurasian snow cover extent (SCE), the dominant sea level pressure anomaly across Northern Eurasia for October, the September Arctic sea ice extent anomaly and the predicted winter (December-February) Niño 3.4 index (a common indicator for El Niño/Southern Oscillation (ENSO)). Also I included in this winter’s forecast my own very rough estimate for the winter Pacific Decadal Oscillation (PDO) index. Typically, I don’t include the PDO index in my winter forecasts, but the strong negative PDO pattern has emerged, and it could very well be a factor. in Figure i, I present a preliminary AER winter forecast that was shared with clients at the end of October. I will share an update to the winter forecast on the blog at the end of the month. Please keep in mind since the forecast was generated the observed values for October SCE and SLP are now known and will be used in updated forecasts. Also, I used as my climatology the values from 1991-2020.



Figure i. Forecasted surface temperature anomalies for December 2021 - Fwbruary 2022 from the AER model.

I have to say when the forecast was first generated, I was surprised by how cold the forecast appears. At this point I don’t have a lot of confidence in the forecast, and it will certainly be revised. But just to emphasize how cold the forecast appears, at least visually (and to be honest the anomalies are not large), all I need to do is present in Figure ii a consensus of the dynamical model temperature anomaly forecast from the North American Model Ensemble (NNME). The dynamical models are predicting almost universal relative warmth across the Northern Hemisphere continents except for Alaska and Western Canada. Across North America it is a canonical La Niña pattern and across Eurasia is it a global warming signal. To be fair there is probably some global warming influence included in the North American forecast as well.

image4bdn6.png

Figure ii. Forecasted surface temperature anomalies for December 2021 - Fwbruary 2022 from the NMME models.

I have discussed this before, but the lack of variability among the model forecasts is noteworthy and one should look at all the NMME more forecasts to see just how much they all resemble each other (see NMME winter forecasts). The European C3S ensemble also looks similar but has not been updated for November yet (see C3S winter forecast). In my opinion observational analysis between ENSO and NH winter temperatures does not support such a high degree of confidence in the forecast from the dynamical models. I have argued in my papers that the dynamical models are insensitive to Arctic forcing and overly sensitive to tropical forcing (e.g. Cohen et al. 2016). The large amount of variability or noise in the climate system is used to criticize arguments of Arctic influence (including my own), i.e., the large amount of noise makes it impossible to distinguish or identify the signal of Arctic influence, i.e., all noise and no signal. Yet when it comes to tropical influence it is all signal and no noise? Anyway, enough of my griping.

But as I have argued many times before even if the AER winter forecast is completely wrong, I strongly believe that it provides value in at least it is an alternative forecast and not a herd forecast. And all we need to do is look to last winter to see how wrong the herd forecast can be (see the blog post from March 8, 2021). But I readily admit if the polar vortex remains strong this winter, the dynamical models will look like champs in March 2022, which is one takeaway from winter 2019/20.

I do think that Arctic surface conditions, especially with the recent snow blitz across Asia are well suited for disrupting the polar vortex. Negative sea anomalies heading into the winter are focused in two regions. The first is the Barents-Kara Seas and low sea ice in this region is thought to be most favorable for disrupting the polar vortex. The other region is Baffin Bay. As I showed last week, negative sea ice anomalies in this region are associated with relatively cold temperatures in the Eastern US and Northern Europe. Whether sea ice anomalies in this region can force anything I don’t know, and they could just be a lagging indicator (they indicate recent Greenland blocking that favors relatively cold temperatures in the Eastern US and Northern Europe but warm temperatures in Baffin Bay, which inhibits sea ice formation).

Though October SCE was not impressive and only slightly above normal but so far November SCE is very impressive. But for full disclosure, I have not shown any analysis that November SCE has any influence on winter weather, but other studies have (see blog from October 25, 2021). Also, there are three weeks left and SCE could still change dramatically.

But snow and sea ice can remain very favorable for disrupting the polar vortex from now until March, but they alone are not sufficient to force a polar vortex disruption. Whatever signal they provide will never make it to the polar vortex without blocking/high pressure in the Barents-Kara Seas/Ural/Scandinavia region. Right now, there are no signs of a meaningful return of blocking/high pressure to this region. Based on the model forecasts I believe you have to bias the probability of a relatively strong polar vortex and a relatively mild pattern across the NH including the Eastern US and Northern Europe heading into December. The best possibility of resulting in meaningful cold, especially to the Eastern US, in my opinion would be another stretched polar vortex in December as is occurring now. A larger polar vortex disruption that is associated with a sudden stratospheric warming takes longer to occur and without dramatic changes I don’t see one occurring in December.

But it is early, and I do believe that Arctic snow and ice favor a return of Barents-Kara Seas/Ural/Scandinavia region more so than its continuous absence. But also in my opinion, the blocking needs to be persistent and not transitory to have enough influence to impact the winter means. Early in my career all I wanted to see was Greenland blocking but now I am much more fixated on Ural blocking. I see little evidence that Greenland blocking can perturb the polar vortex, instead Ural blocking is critical. And I am more and more convinced that without some type of disruption to the polar vortex notable (or from my perspective memorable) winter weather is nearly impossible. But to be fair to Greenland blocking it may be an early precursor to polar vortex stretching as we showed in Cohen et al. 2021. And I don’t intend to diminish that Greenland blocking is strong signal for a Northeastern US snowstorm and certainly cold and snow for Northern Europe. Whether the new obsession is warranted is still an open question.

Finally, I did see the October value for the PDO and it was deep into negative territory; seems to me that it has been a while since we have observed a number that negative and my PDO index used as a predictor in the winter forecast may be too conservative. A more negative PDO would favor pulling the cold temperatures across North America further west with more warming in the Eastern US. I wish that I could be as confident as the dynamical models but as I see it, there are many mixed signals so far and therefore lots of uncertainty.

https://www.aer.com/science-research/cl ... cillation/

Plaats reactie