Stratosfeer winter 2020/2021

Discussieer mee over alles wat met het weer, weerkunde en de wereld eromheen te maken heeft
Karel
Berichten: 3189
Lid geworden op: 31-07-1978

Re: Stratosfeer winter 2020/2021

Bericht door Karel » 09-02-2021 11:56

EC 46 operationeel control is hopelijk het rustige scenario.

Afbeelding

Paul
Berichten: 1017
Lid geworden op: 31-12-1979

Re: Stratosfeer winter 2020/2021

Bericht door Paul » 10-02-2021 10:29

De zonale wind blijft nog wel enige tijd zwak. De stratosferische vortex verplaatst zich naar Noord-Canada.

GFS pluim 10-2.PNG
Knipsel.PNG
Je hebt niet voldoende permissies om de bijlagen van dit bericht te bekijken.

Paul
Berichten: 1017
Lid geworden op: 31-12-1979

Re: Stratosfeer winter 2020/2021

Bericht door Paul » 12-02-2021 09:16

De verwachting voor de komende week en weken kan eenvoudig zijn. Nog steeds is de stratosferische windgradiënt boven de Atlantische Oceaan gering en zullen oceaandepressies een meer zuidelijke koers dan normaal volgen, of aldaar opvullen. Zoals het er nu naar uitziet zal de stratosferische vortex zich niet naar Scandinavië verplaatsen maar later retrogeren richting Canada. Dat maakt de kans op een blokkade boven Europa alleen nog maar groter.

De depressies trokken zuid langs, een geanticipeerde dooiwaanval op woensdag ging niet door. Wel word later deze week de depressie-activiteit groter. De downwelling is nog steeds bijzonder sterk (zie profiel), maar de (voor ons verkeerde) positie van de stratosferische vortex boven de noordelijke Atlantische Oceaan doet zich voelen, meer nog dan ik verwachtte. Een dooiaanvan vanuit het zuidwesten begin volgende week lijkt onafwendbaar, de kans van slagen is groot.

De downwelling is nog steeds sterk, maar het effect hiervan voor West-Europa wordt getemperd door de positie van de stratosferische vortex, eerst boven Groenland en volgende week boven Noord-Canada. Met de verplaatsing naar Canada neemt de gradiënt boven de Oceaan weer af. Met daarbij genomen het gegeven dat de naweeën van de SSW, die normaal gesproken niet beperkt blijft tot de central date, maar weken of maanden kunnen duren, mogen we verwachten dat ook richting het einde van de winter en begin van de lente de troposferische poolwervel zwak zal blijven. De kans op nieuwe blokkades in die periode blijft waarschijnlijk groter dan normaal.

Z februari 12.PNG
Synopsis NH 12-2.PNG
februari 11.PNG
Je hebt niet voldoende permissies om de bijlagen van dit bericht te bekijken.

Karel
Berichten: 3189
Lid geworden op: 31-07-1978

Re: Stratosfeer winter 2020/2021

Bericht door Karel » 14-02-2021 20:11

Ook over 10 dagen onder 100 hPa en noord van 50N nog steeds een gemiddeld rustig beeld. Arctic Vortex westelijk van Groenland op het westelijk halfrond.

Afbeelding
Afbeelding

Daniël
Berichten: 1479
Lid geworden op: 31-12-1999

Re: Stratosfeer winter 2020/2021

Bericht door Daniël » 15-02-2021 20:28

NetWeather schrijft op "Arctic Amplification and Winter Weather - What's the Connection?" over hoe een lage zee-ijsbedekking van de Barents- en Karazee sterke blokkades boven de Oeral in de hand werkt en daardoor gemakkelijker SSW's getriggerd worden:
Capturing the Ridge

When a jet stream ridge reaches eastern Europe/western Russia, the added atmospheric thickness in the Barents/Kara region can amplify it. The amplified ridge creates a stronger high-pressure system to its east. In this case, it promotes a stronger Siberian high pressure, pulling colder air south and enhancing snowfall.
Secondly, the amplification also slows down eastward progression of the Rossby waves, encouraging blocking high pressure around the Ural Mountains, otherwise known as Ural Blocking. This is where we come back to the stratosphere! This Ural Blocking is positioned in such a way that when the eastward moving Rossby waves encounter the block, the waves can break. This results in energy being driven both poleward (towards the Arctic) and vertically into the stratosphere. Picture it like a wave breaking against a cliff, with water shooting vertically and horizontally. The net result being disruption of the Arctic stratospheric vortex. A reduction or reversal of the dominant westerly winds then occurs, which can propagate down through the atmosphere, disrupting weather patterns at the surface and allowing cold air to spill south out of the Arctic.

Overall, we can summarise the interaction with the stratosphere as follows: A loss of sea ice in the Barents/Kara region → increased surface temperatures → Increased atmospheric thickness → Interaction with the jet stream → Formation of Ural Blocking → Energy transfer to the stratosphere → Disruption of the stratospheric vortex → Happy snow lovers!

Unfortunately, even with a massive SSW and a breaking apart of the vortex, the cold can spill south to any number of location, making it hit and miss. So it won’t always put a smile on the face of snow and cold lovers everywhere.

Geschreven door Samuel Hayes

Sebastiaan
Berichten: 12235
Lid geworden op: 31-12-1977

Re: Stratosfeer winter 2020/2021

Bericht door Sebastiaan » 16-02-2021 09:12

Ziet er naar uit dat invloed van de SSW afloopt.
https://www.aer.com/science-research/cl ... cillation/

I have been writing how the stratospheric PV disruption that has been so influential on our weather since mid-January has been unusual and perhaps even unique in the observational record, so I guess then it should be no surprise that it’s ending is also highly unusual. I was admittedly skeptical, but it does seem that the coupling between the stratospheric PV and the tropospheric circulation is about to come to an abrupt end. I posted this figure from Baldwin and Dunkerton (2001) in the January 25, 2021 blog and post it again in Figure i. It is often referred to as the dripping paint” plot as the episodic downward propagation from the polar stratosphere (usually shown as AO anomalies) to the near-surface Arctic resembles dripping paint.

I am also repeating and updating Figure i from the February 8, 2021 blog, since I liked it so much in Figure ii. But if Figure i is the dripping paint plot, then Figure ii is more like the “elevator when the cable is cut” plot, though admittedly not as catchy. The elevated polar cap geopotential height anomalies (PCHs) related to what I like to refer to the third and final PV disruption at the end of January/early February quickly propagates to the surface and even amplifies, peaking this past weekend. And as I have argued, it is during spikes in PCH when severe winter is most likely across the NH mid-latitudes, as demonstrated in Cohen et al. (2018).

But rather than the typical gradual influence from the stratospheric PV disruption over many weeks, maybe akin to the drip, drip, drip of a leaky faucet, the entire signal dropped all at once like an anchor. This also likely contributed to the severity of the current Arctic outbreak in the Central US that is generational and even historical in its severity. But based on the forecast the PV gave all it had all at once, and the entire troposphere-stratosphere-troposphere coupling depicted in Figure ii is about to abruptly end in the next few days.
Je hebt niet voldoende permissies om de bijlagen van dit bericht te bekijken.

Erik
Berichten: 99
Lid geworden op: 23-06-2017

Simon Lee kritisch over Arctic Amplification en zwakke jet stream als verklaring voor koudeuitbraken

Bericht door Erik » 16-02-2021 12:47

Een interessante Twitterdraad waarin metereoloog Simon Lee betoogt dat de UNFCCC de recente koudeuitbraken in de VS en Eurazië onterecht toeschrijft aan Arctic Amplification en een zwakke jet stream.

Simon Lee heeft ook een interessante website: https://simonleewx.com/

Screenshot_2021-02-16_12-45-46.png
[/url]
Je hebt niet voldoende permissies om de bijlagen van dit bericht te bekijken.

Daniël
Berichten: 1479
Lid geworden op: 31-12-1999

Re: Stratosfeer winter 2020/2021

Bericht door Daniël » 16-02-2021 13:40

Op weer.nl "30-Daagse: Warme weekend de definitieve doorbraak van de lente?":
Poolwervel raakte in verval

Zoals we uitgebreid hebben beschreven, raakte de poolwervel vanaf eind december steeds meer verstoord. Dat gebeurde helemaal toen we rond 5 januari boven het noodpoolgebied een plotselinge opwarming van de stratosfeer zagen. Door de verstoorde poolwervel ontstond boven het poolgebied een drukverdeling die het wegstromen van kou naar het zuiden faciliteerde. En dat gebeurde ook: richting de centrale delen van Siberië, later naar het zuiden van Azië, Canada en de VS en ook het noordoosten van Europa. En in februari kwam dan ook ons deel van Europa aan de beurt.

Gezien de potentie van deze winter (de AO-index, een maat voor de drukverdeling in het noordpoolgebied is vrijwel alleen maar negatief geweest) viel de uitkomst voor Nederland eigenlijk tegen. Met zoveel negatieve AO-dagen staan we tussen de grote winters uit het verleden. Meer dan ooit is dus bewezen dat potentie alleen niet voldoende is voor een koude uitkomst. Alles moet ook nog eens op zijn plek vallen en daarbij spelen veel meer factoren een rol.

Inmiddels is poolwervel hersteld

Inmiddels is het aan het veranderen. De poolwervel heeft zich hersteld en de AO-index lijkt het resterende deel van deze winter wel positief te worden. Daarmee worden de kansen op nieuwe uitbraken van koude lucht vanuit de poolstreken kleiner. Tegelijkertijd zien we boven Europa de komende dagen een drukverdeling ontstaan die meer aan de herfst dan aan het voorjaar doet denken. Op het Europese continent komt een groot hogedrukgebied te liggen, op de Oceaan zien we een lagedrukgebied. Bij ons waait de wind hierdoor de komende tijd uit het zuiden en wordt steeds warmere lucht aangevoerd. Een vroege lenteperiode is daarmee ons deel.

Volgens de nieuwe 30-daagse verwachting van vandaag houdt dat lenteweer ook een groot deel van volgende week aan. De late winterwarmte zorgt er daarbij voor dat zowel de februarimaand, die tot nu toe kouder dan normaal is verlopen, als de winter als geheel (die tot gisteren tweetiende graad onder normaal stond) toch als iets zachter dan normaal de boeken in zullen gaan.
Een sterke stratosferische poolwervel met het centrum pal boven Canada kan hardnekkige hoogteruggen boven het Europese Continent in de hand werken, mede door de klimaatverandering. Een gezonde SPV hoeft dus echt niet een westcirculatie met daarbij wisselvallig weer te betekenen.

Sebastiaan
Berichten: 12235
Lid geworden op: 31-12-1977

Re: Stratosfeer winter 2020/2021

Bericht door Sebastiaan » 18-02-2021 16:53

18 februari 2021

De inval van winterse kou op 7 februari ging samen met een sneeuwstorm en de koude periode sloot af met ijzel. De toegenomen winterse kansen in de weken na een verstoring van de poolwervel werden verzilverd met zeven ijsdagen gemeten op het KNMI-meetstation in De Bilt. Het gemiddeld aantal ijsdagen in de winter neemt door klimaatverandering steeds verder af.
Verstoorde poolwervel opmaat naar winterweer

Zoals verwacht leidde een plotselinge stratosferische opwarming tot grootschalige atmosferische veranderingen gedurende de maand januari. De verstoorde poolwervel bracht uiteindelijk een hogere luchtdruk boven de pool en een iets lagere luchtdruk ten zuiden van de breedtegraad van Nederland. Dit drukpatroon wordt vaak uitgedrukt in de Arctische Oscillatie index (AO-index): een negatieve waarde van de index gaat samen met een hogere luchtdruk boven de pool.

Figuur 1 laat zien dat de grootschalige atmosferische veranderingen zich gedurende de maand januari hebben doorgezet bij het aardoppervlak. Uiteindelijk piekte de hogedruk in het Noordpoolgebied rond 9 februari, ruim een maand na de verstoring van de poolwervel in de stratosfeer. Mede hierdoor volgden sneeuwstorm Darcy en de winterinval in Nederland.
Extremen in plaats van gemiddelden

De genoemde verandering in de grootschalige luchtdrukverdeling betekent niet automatisch dat er winterweer komt in Nederland. Voor aanhoudend koud winterweer is Nederland afhankelijk van transportkou. Dit zijn koude luchtmassa’s die uit noordelijke of oostelijke richting over ons land uitstromen. Uit de waarnemingen van alle plotselinge stratosferische opwarmingen geanalyseerd sinds 1979 blijkt dat het daarna aan de grond slechts minder dan een halve graad kouder is dan gemiddeld. Echter, de respons van de laagst gemeten dagelijkse maximum- (en minimum)temperatuur is groter (0.5-3 graden kouder) vergeleken met die in een vergelijkbare periode in de winter zonder voorafgaande plotselinge stratosferische opwarming (figuur 2). Oftewel, vooral de kans op koude-extremen neemt toe.
IJsdagen in De Bilt

De toegenomen kans op koude-extremen bekijken we aan de hand van het aantal ijsdagen in De Bilt in de eerste 45 dagen na een plotselinge stratosferische opwarming. Voor een ijsdag mag de temperatuur in De Bilt de hele dag niet boven het vriespunt komen. Na een plotselinge stratosferische opwarming vinden we gemiddeld 3 ijsdagen in De Bilt, terwijl het langjarig gemiddelde 2 ijsdagen is (over dezelfde 45 winterdagen). Het verschil is absoluut gezien dus gering. Het aantal ijsdagen per gebeurtenis verschilt wel flink. Bijvoorbeeld, na de plotselinge stratosferische opwarming in januari 2019 waren er 2 ijsdagen, terwijl in 2013 we in de eerste 45 dagen 13 ijsdagen telden. Dit jaar kwamen we uit op 7 ijsdagen. Kortom, na een plotselinge stratosferische opwarming is de kans op extreme kou weliswaar iets groter, maar uitgedrukt in het aantal ijsdagen in De Bilt is het effect op z’n minst wisselend.
Onder vergrootglas door klimaatverandering

Door de opwarming van het klimaat wordt koud winterweer in Nederland meer en meer afhankelijk van toevallig met elkaar samenvallende factoren. Daardoor komt het aantal dagen met vorst, en vooral het aantal ijsdagen met vaak gunstige schaatsomstandigheden steeds meer onder een vergrootglas te liggen. Tussen 1981 en 1990 waren er gemiddeld 9 ijsdagen in de winter. Door de opwarming van het klimaat is dit afgenomen tot gemiddeld minder dan 4 ijsdagen (over de laatste 10 jaar 2011-2020). Het al of niet voorkomen van een plotselinge stratosferische opwarming zal steeds vaker het verschil kunnen maken tussen een winter met of zonder ijsdagen en gunstige schaatsomstandigheden. https://www.knmi.nl/over-het-knmi/nieuw ... poolwervel
Je hebt niet voldoende permissies om de bijlagen van dit bericht te bekijken.

Daniël
Berichten: 1479
Lid geworden op: 31-12-1999

Re: Stratosfeer winter 2020/2021

Bericht door Daniël » 18-02-2021 16:59

Dat het de komende dagen echt warm wordt en er zich een standvastig Eurohoog zal ontwikkelen, heeft dat ook met deze SSW van 5 januari jl. te maken?

Plaats reactie