Stratosfeer winter 2020/2021

Discussieer mee over alles wat met het weer, weerkunde en de wereld eromheen te maken heeft
Plaats reactie
Paul
Berichten: 1017
Lid geworden op: 31-12-1979

Stratosfeer winter 2020/2021

Bericht door Paul » 01-10-2020 17:52

1 oktober: weer tijd voor een blik op de stratosfeer van de aankomende winter. Het belang van de stratosfeer heeft weinig toelichting meer nodig na de afgelopen winters. Een plotselinge opwarming van de stratosfeer (SSW) bracht in februari 2018 een late winter, met uitloop in maart. Het ontbreken van een dergelijke opwarming droeg vorig jaar mede bij aan een uitzichtsloos winterseizoen; de 'polar night jet', de stratosferische poolwervel was uitzonderlijk krachtig. 2019 was een tussenjaar: wel een sterke SSW (in januari), maar daarna een stevig herstel van de poolwervel en slechts een kortdurende winterse episode in de tweede helft van januari.

De verwachtingen dit jaar? Relevant voor de stratosfeer op het noordelijk halfrond is de windrichting boven de evenaar. Die wordt bepaald door de fase van de QBO, de Quasi Biennial Oscillation: een tweejarige cyclus van afwisselend westen en oosten winden. Normalerwijze zouden we deze winter een oostelijke fase moeten doormaken, gunstig voor de kansen op een SSW, helaas is er een kink in de kabel gekomen. Redelijk grote kans op opnieuw een westelijke fase, of anders neutraal, het komende winterseizoen.

We staan nog maar aan het begin van oktober, nu de kansen op een stratosferische opwarming afserveren is niet wijs. Zelfs bij westelijke QBO is het nog mogelijk dat er een SSW optreedt. Zoals in de winter van 2008/2009; we gaan het zien. Hieronder als gebruikelijk een aantal links naar nuttige websites, voor wie zich wil oriënteren. Veel stratosfeerplezier iedereen, het komende halfjaar!

Berlijn, dagelijkse plots van de stratosfeer:

http://users.met.fu-berlin.de/~Aktuell/ ... =1&lng=eng

Informatie over de zonale wind in de stratosfeer en verder AO, NAO en MJO.

http://weatheriscool.com/

Nuttige grafieken en kaarten van de stratosfeer:

http://www.atmos.albany.edu/student/hat ... altime.php

Nuttige grafieken (zelfplot), veel mogelijkheden:

https://acd-ext.gsfc.nasa.gov/Data_serv ... _data.html

Seizoensinformatie stratosfeer, expert:

https://acd-ext.gsfc.nasa.gov/Data_serv ... strat.html

Dwarsdoorsnedes van de stratosfeer, expert:

https://www.stratobserve.com/anom_ts_diags

Netweather 30 hPa plot:

https://www.netweather.tv/charts-and-data/stratosphere

Ook aan te raden:

https://simonleewx.com/

Judah Cohen schrijft ook veel over de stratosfeer:

https://www.aer.com/science-research/cl ... cillation/
Laatst gewijzigd door Paul op 01-10-2020 20:10, 2 keer totaal gewijzigd.

Sebastiaan
Berichten: 12235
Lid geworden op: 31-12-1977

Re: Stratosfeer winter 2020/2021

Bericht door Sebastiaan » 01-10-2020 17:54

Dank! 2020 was een treurig strato-jaar.
Je hebt niet voldoende permissies om de bijlagen van dit bericht te bekijken.

Paul
Berichten: 1017
Lid geworden op: 31-12-1979

Re: Stratosfeer winter 2020/2021

Bericht door Paul » 01-10-2020 17:59

Sebastiaan schreef:
01-10-2020 17:54
Dank! 2020 was een treurig strato-jaar.
Ja, mede door de sterk positieve IOD (verkeerde verdeling van de zeewatertemperatuur in de Indische Oceaan) ;) . Die belasting zijn we gelukkig kwijt, alleen wel een La Nina. Die geeft ook een grotere kans op een Aleoetenhoog.

La Nina en SSW? Ik weet het niet.

Belangrijk voor historie SSW:

https://www.cpc.ncep.noaa.gov/products/ ... trat-trop/
Laatst gewijzigd door Paul op 04-02-2021 10:11, 1 keer totaal gewijzigd.

Gerben
Berichten: 16631
Lid geworden op: 08-09-2013

Re: Stratosfeer winter 2020/2021

Bericht door Gerben » 01-10-2020 18:01

Paul schreef:
01-10-2020 17:59
Sebastiaan schreef:
01-10-2020 17:54
Dank! 2020 was een treurig strato jaar.
Ja, mede door de sterk positieve IOD (verkeerde verdeling van de zeewatertemperatuur in de Indische Oceaan) ;) . Die belasting zijn we gelukkig kwijt, alleen wel een La Nina. Die geeft ook een grotere kans op een Aleoetenhoog.

La Nina en SSW? Ik weet het niet.
Misschien een domme vraag maar waarom een grotere kans op een Aleoetenhoog?

Paul
Berichten: 1017
Lid geworden op: 31-12-1979

Re: Stratosfeer winter 2020/2021

Bericht door Paul » 01-10-2020 18:10

Gerben schreef:
01-10-2020 18:01
Paul schreef:
01-10-2020 17:59
Sebastiaan schreef:
01-10-2020 17:54
Dank! 2020 was een treurig strato jaar.
Ja, mede door de sterk positieve IOD (verkeerde verdeling van de zeewatertemperatuur in de Indische Oceaan) ;) . Die belasting zijn we gelukkig kwijt, alleen wel een La Nina. Die geeft ook een grotere kans op een Aleoetenhoog.

La Nina en SSW? Ik weet het niet.
Misschien een domme vraag maar waarom een grotere kans op een Aleoetenhoog?
Zie viewtopic.php?f=91&t=4344&start=30

Bij een oostelijke La Nina een warmere stratosfeer.
Veel nuttige info in het topic ontwikkeling van QBO enzovoorts in 'Het weer in het buitenland'. Een aanrader.

Ko
Berichten: 5909
Lid geworden op: 08-06-2013

Re: Stratosfeer winter 2020/2021

Bericht door Ko » 01-10-2020 18:25

Paul schreef:
01-10-2020 17:59
La Nina en SSW? Ik weet het niet.
Een El Nino en SSW gaan dacht ik nooit samen. Denk maar aan de winters 1983 en 1998, beide zeer zacht maar wel met een zeer nat voorjaar.
De winters waren mooi, heel vroeger.

Paul
Berichten: 1017
Lid geworden op: 31-12-1979

Re: Stratosfeer winter 2020/2021

Bericht door Paul » 01-10-2020 20:07

Ko schreef:
01-10-2020 18:25
Paul schreef:
01-10-2020 17:59
La Nina en SSW? Ik weet het niet.
Een El Nino en SSW gaan dacht ik nooit samen. Denk maar aan de winters 1983 en 1998, beide zeer zacht maar wel met een zeer nat voorjaar.
1987, 2010 en 2019 hadden een El Nino en een SSW https://origin.cpc.ncep.noaa.gov/produc ... ONI_v5.php. Het kan dus goed.
Bij zeer sterke El Nino, zoals in de jaren die jij noemt, heb je inderdaad weinig kans op een SSW.

Het maakt ook uit met wat voor soort El Nino je te maken hebt: een westelijke El Nino (modiki, El Nino 3.4) is gunstiger voor stratosfeer en winterweer. Een beetje vergeiljkbaar met een oostelijke La Nina.

Historie SSW en verband met de fase van de QBO:

https://www.geo.fu-berlin.de/en/met/ag/ ... index.html

Historie SSW en verband met ENSO:

https://agupubs.onlinelibrary.wiley.com ... 11GL048084

Karel
Berichten: 3189
Lid geworden op: 31-07-1978

Re: Stratosfeer winter 2020/2021

Bericht door Karel » 01-10-2020 20:55

Gelukkig is er "Equal frequency of stratospheric sudden warmings in El Niño en La Niña" door: Amy H. Butler et al.
Gemiddeld een keer in de twee jaar overall (0,5), maar tijdens La Niña in de afgelopen 30 jaar zeer frequent (1), zelfs meer voorkomend dan bij El Niño. Essentieel is het vaker optreden van " low height anomalies" in het gebied 180W, 63N in de Pacific tijdens El Niño en La Niña.
La Niña geeft sterkere respons naar zonal wavenumber 2!
https://www.cpc.ncep.noaa.gov/products/ ... Butler.pdf

Paul
Berichten: 1017
Lid geworden op: 31-12-1979

Re: Stratosfeer winter 2020/2021

Bericht door Paul » 02-10-2020 15:05

Karel schreef:
01-10-2020 20:55
Gelukkig is er "Equal frequency of stratospheric sudden warmings in El Niño en La Niña" door: Amy H. Butler et al.
Gemiddeld een keer in de twee jaar overall (0,5), maar tijdens La Niña in de afgelopen 30 jaar zeer frequent (1), zelfs meer voorkomend dan bij El Niño. Essentieel is het vaker optreden van " low height anomalies" in het gebied 180W, 63N in de Pacific tijdens El Niño en La Niña.
La Niña geeft sterkere respons naar zonal wavenumber 2!
https://www.cpc.ncep.noaa.gov/products/ ... Butler.pdf
Dank je, Karel.
Hier de composites voor jaren met La Nina en SSW, tot en met 2009, op basis van https://agupubs.onlinelibrary.wiley.com ... 11GL048084
La nina SSW december.PNG
La nina SSW januari.PNG
La nina SSW februari.PNG
La nina SSW maart.PNG
December vlak hoog west van Britse Eilanden, conform verwachtingen dit jaar.
Januari neutraal.
februari anti-winters.
Maart winters.
Aleoetenhoog, verder veel variatie, kan nog steeds alle kanten op. Desondanks geen uitgesproken positief teken.
Je hebt niet voldoende permissies om de bijlagen van dit bericht te bekijken.

Paul
Berichten: 1017
Lid geworden op: 31-12-1979

Re: Stratosfeer winter 2020/2021

Bericht door Paul » 07-10-2020 09:34

Omdat we zo duidelijk richting een sterke La Nina gaan deze winter en de laatste winterverwachtingen van EC en Meteo France een scenario geven met Groenlandblokkades in de vroege winter, even een woordje over de implicaties voor de stratosfeer.

Een interessante analogie is de winter van 2010-2011. Ook toen hadden we een sterke La Nina, met dominante Groenlandblokkade in november/december. De stratosferische poolwervel bleef de hele winter gesloten en de troposfeer viel terug in zonaliteit.
Knipsel4.JPG
Knipsel5.JPG
Knipsel6.JPG
Je hebt niet voldoende permissies om de bijlagen van dit bericht te bekijken.

Plaats reactie