KNMI: Kans op Elfstedentocht 1 op 12

Discussieer mee over alles wat met het weer, weerkunde en de wereld eromheen te maken heeft
Sebastiaan
Berichten: 12244
Lid geworden op: 31-12-1977

KNMI: Kans op Elfstedentocht 1 op 12

Bericht door Sebastiaan » 08-02-2019 14:45

De kans op een periode die koud genoeg is voor een Elfstedentocht is nu ongeveer eens in de twaalf jaar. Een eeuw geleden was dat nog eens in de vijf jaar. Dit blijkt uit onderzoek van KNMI en Planbureau voor de Leefomgeving (PBL). Als we de opwarming van de aarde tot 2ºC beperken, blijft de kans hangen op ongeveer eens in de 20 jaar. Echter, als de aarde verder opwarmt neemt de kans op Elfstedentochten af tot rond de 1 op 100 jaar in 2050 en nog minder daarna.

Rekenen met koude dagen
Iedere winter hoopt Nederland op een Elfstedentocht. Een Elfstedentocht vereist een lange strenge vorstperiode. De criteria voor het organiseren van een Elfstedentocht zijn aan verandering onderhevig. De eerste paar tochten konden op dunner ijs verreden worden omdat er nog niet zoveel mensen meededen. Veertig jaar geleden werd de tocht pas georganiseerd als er 15 centimeter ijs lag en dan waren er nog drie dagen nodig voor de organisatie van de tocht.

Als de temperatuur 15 dagen lang laag genoeg is, kan de tocht meestal georganiseerd worden

Tegenwoordig is dat aantal dagen (voor de organisatie) teruggebracht tot twee en wordt met een ijsgroeimodel in combinatie met de weersverwachting ingeschat hoe dik het ijs dan zal zijn. Daarom rekenen we niet met de Elfstedentochten zelf, maar met de koude die daarvoor nodig is. Het blijkt dat als de temperatuur vijftien dagen lang laag genoeg is, de tocht meestal georganiseerd kan worden.

De drempel komt overeen met een temperatuur in De Bilt onder de −4,2 ºC. Dan nog kan het misgaan: in 2012 was het koud genoeg maar bleef het ijs te dun door sneeuwval op een ongelukkig moment.

Acht procent kans op een Elfstedentocht
Het is lastig de trend in winterextremen te bepalen, omdat er grote verschillen zijn tussen strenge en zachte winters. Toch is er een trend naar hogere temperaturen waarneembaar (zie figuur 1). De koude winters (blauwe uitschieters naar beneden) worden minder koud. De trend is veel kleiner dan de variaties van jaar op jaar: het verschil tussen 2012 (−5,8 ºC) en 2014 (+3,7 ºC) is veel groter dan de langzame gemiddelde opwarming van 1,5 tot 2 graden. De trend kan dus alleen met geavanceerde wiskundige methodes bepaald worden en is zelfs dan nog onzeker.

Dit betekent niet dat er telkens 12 jaar tussen zit maar dat de kans elk jaar 1 op 12 is

Hier komt uit dat in 2019 er ongeveer 8 procent kans is op een Elfstedentocht (met een onzekerheidsmarge van 5 procent tot 19 procent). Dit wordt ook wel aangeduid met eens in de 12 jaar. Dat betekent niet dat er telkens 12 jaar tussen zit maar dat de kans elk jaar 1 op 12 is. Aan het begin van de twintigste eeuw was dit nog ongeveer 20 procent, dus 1 op 5 jaar.

Toekomst
We hebben deze berekeningen ook uitgevoerd voor de vier KNMI'14 klimaatscenario's. In elk scenario neemt de kans verder af omdat Nederland opwarmt. Hoeveel hangt af van twee factoren: hoeveel de wereld verder opwarmt (de Gematigde en Warme scenario's) en of het gemiddelde winterweer meer door westenwind gedomineerd wordt (Laag of Hoog).

Als we het Parijse doel van maximaal 2ºC opwarming ten opzichte van pre-industrieel halen, blijft de kans op een Elfstedentocht ongeveer 5 procent, afhankelijk van de verandering in overheersende windrichting. Laten we de aarde echter tot 2085 opwarmen tot 3,5 ºC boven het gemiddelde van 1981-2010, zoals in de warme scenario's, dan is de kans na 2050 verwaarloosbaar en kunnen we in totaal niet meer dan nog één à twee tochten verwachten.
http://www.knmi.nl/over-het-knmi/nieuws ... waalf-jaar

Ko
Berichten: 5914
Lid geworden op: 08-06-2013

Re: KNMI: Kans op Elfstedentocht 1 op 12

Bericht door Ko » 08-02-2019 17:08

Sebastiaan schreef:
08-02-2019 14:45
Dit wordt ook wel aangeduid met eens in de 12 jaar. Dat betekent niet dat er telkens 12 jaar tussen zit maar dat de kans elk jaar 1 op 12 is. Aan het begin van de twintigste eeuw was dit nog ongeveer 20 procent, dus 1 op 5 jaar.
Dat er geen 12 jaar tussenzit heeft iedereen al gemerkt. We wachten nu al bijna het dubbele, in de hoop dat er vóór winter 2023 eentje komt. Anders duurt het nóg langer, meer dan 25 jaar.

Mocht het zover komen (dus winter 2023 nog geen Elfstedentocht) begin ik er steeds minder in te geloven dat er ooit nog eentje komt.

Als de koude uitschieters in winters steeds minder koud worden dan houdt het nu al op. We komen dan niet meer aan een koudere december dan 2010 of een koudere februari dan 2012.

Ook een algehele vorstperiode zoals in winter 1996/97 halen we dan niet meer, een vorstperiode van formaat die nodig is voor zo'n tocht. Ik zie het somber in.
De winters waren mooi, heel vroeger.

John
Berichten: 7852
Lid geworden op: 31-10-1980

Re: KNMI: Kans op Elfstedentocht 1 op 12

Bericht door John » 08-02-2019 17:53

In winter 1996-1997 ging het snel met de Elfstedentocht. Het was een kwestie van twee weken vorst, waarin alles goed viel.

We hebben geen strenge winter nodig. Twee tot drie optimale vriesweken kan genoeg zijn. Dat kan best een keer voorkomen tussen 2020 en 2100. :mrgreen:

Ted
Berichten: 4013
Lid geworden op: 31-03-1984

Bericht door Ted » 08-02-2019 18:47

.
Laatst gewijzigd door Ted op 19-02-2021 18:50, 1 keer totaal gewijzigd.

Gerben
Berichten: 16631
Lid geworden op: 08-09-2013

Re: KNMI: Kans op Elfstedentocht 1 op 12

Bericht door Gerben » 08-02-2019 19:37

KNMI,
"De trend kan dus alleen met geavanceerde wiskundige methodes bepaald worden en is zelfs dan nog onzeker. "

Schrijf dan niks als het allemaal zo onzeker is. De betaboys van het KNMI gaan hier wat te ver

https://www.knmi.nl/over-het-knmi/nieuw ... waalf-jaar

Edward
Berichten: 1856
Lid geworden op: 30-04-2010

Re: KNMI: Kans op Elfstedentocht 1 op 12

Bericht door Edward » 09-02-2019 00:15

Oetelaar, G.G.F. van den (Gerben) schreef:
08-02-2019 19:37
"De trend kan dus alleen met geavanceerde wiskundige methodes bepaald worden en is zelfs dan nog onzeker. "

Schrijf dan niks als het allemaal zo onzeker is. De betaboys van het KNMI gaan hier wat te ver

https://www.knmi.nl/over-het-knmi/nieuw ... waalf-jaar
Dat betekent dat bijvoorbeeld ECMWF en GFS ook nooit ontwikkeld hadden moeten worden (en dan noem ik niet eens die andere duizenden dingen, eigenlijk bijna de hele natuurwetenschap en een heleboel moderne techniek)?
Rijswijk, H.J. van (Ko) schreef:
08-02-2019 17:08

Dat er geen 12 jaar tussenzit heeft iedereen al gemerkt. We wachten nu al bijna het dubbele, in de hoop dat er vóór winter 2023 eentje komt. Anders duurt het nóg langer, meer dan 25 jaar.
Met een theoretische kans van 8% iedere winter is de kans op 21 opeenvolgende winters zonder elfstedentocht 17% (en 22 dus 16%).

Gerben
Berichten: 16631
Lid geworden op: 08-09-2013

Re: KNMI: Kans op Elfstedentocht 1 op 12

Bericht door Gerben » 09-02-2019 00:21

Edward schreef:
09-02-2019 00:15
Oetelaar, G.G.F. van den (Gerben) schreef:
08-02-2019 19:37
"De trend kan dus alleen met geavanceerde wiskundige methodes bepaald worden en is zelfs dan nog onzeker. "

Schrijf dan niks als het allemaal zo onzeker is. De betaboys van het KNMI gaan hier wat te ver

https://www.knmi.nl/over-het-knmi/nieuw ... waalf-jaar
Dat betekent dat bijvoorbeeld ECMWF en GFS ook nooit ontwikkeld hadden moeten worden (en dan noem ik niet eens die andere duizenden dingen, eigenlijk bijna de hele natuurwetenschap en een heleboel moderne techniek)?
Nee, dat betekent dat niet. Het is een populair onzinverhaal.

Marcel
Berichten: 668
Lid geworden op: 31-12-1995

Re: KNMI: Kans op Elfstedentocht 1 op 12

Bericht door Marcel » 09-02-2019 12:21

Edward schreef:
09-02-2019 00:15
Rijswijk, H.J. van (Ko) schreef:
08-02-2019 17:08

Dat er geen 12 jaar tussenzit heeft iedereen al gemerkt. We wachten nu al bijna het dubbele, in de hoop dat er vóór winter 2023 eentje komt. Anders duurt het nóg langer, meer dan 25 jaar.
Met een theoretische kans van 8% iedere winter is de kans op 21 opeenvolgende winters zonder elfstedentocht 17% (en 22 dus 16%).
Zeer juist. De kans dat je 6 gooit met een dobbelsteen is 1 op 6, maar dan is het nog prima mogelijk dat je 12 x achter elkaar geen 6 gooit.
Als de kans op een elfstedentocht nu nog eens in de 12 jaar is valt dat mij 100% mee eigenlijk. Kan ik mee leven Was bang dat het al geslonken was tot 1 op 20 of zo.
Volgend jaar dan maar, dan moet het toch eens raak zijn!

Gerard
Berichten: 13570
Lid geworden op: 31-12-2004

Re: KNMI: Kans op Elfstedentocht 1 op 12

Bericht door Gerard » 09-02-2019 12:43

Gerben schreef:
09-02-2019 00:21
Edward schreef:
09-02-2019 00:15
Oetelaar, G.G.F. van den (Gerben) schreef:
08-02-2019 19:37
"De trend kan dus alleen met geavanceerde wiskundige methodes bepaald worden en is zelfs dan nog onzeker. "

Schrijf dan niks als het allemaal zo onzeker is. De betaboys van het KNMI gaan hier wat te ver

https://www.knmi.nl/over-het-knmi/nieuw ... waalf-jaar
Dat betekent dat bijvoorbeeld ECMWF en GFS ook nooit ontwikkeld hadden moeten worden (en dan noem ik niet eens die andere duizenden dingen, eigenlijk bijna de hele natuurwetenschap en een heleboel moderne techniek)?
Nee, dat betekent dat niet. Het is een populair onzinverhaal.
Hoe zit het met al die virtuele winters van de weermodellen waar je je aan vastklampte deze winter, zodra er één of twee pluimleden daar op duidden? Dan moet je ook die aankondigingen dat het over een week matig of streng vriest ook maar achterwege laten ;)

Marcel
Berichten: 668
Lid geworden op: 31-12-1995

Re: KNMI: Kans op Elfstedentocht 1 op 12

Bericht door Marcel » 09-02-2019 12:56

Overigens, voor wie het niet gezien heeft: gisteren een geinige documentaire op TV over hoe men in Friesland continu, het hele jaar door, bezig is met de draaiboeken voor de Elfstedentocht op orde te hebben; wat er allemaal bij komt kijken. dat men hele magazijnen vol met zaken heeft liggen die nodig zijn bij een Elfstedentocht. Warmtelampen die al 20 jaar in het hok liggen; hesjes om zwartrijders tegen te gaan liggen klaar (maar het is geheim hoe die eruit zien); de trappetjes waar evt gekluund moet worden hangen klaar; en dit jaar nog even 300 rollen tapijt besteld... enz enz.
Al is ie 22 jaar (record lang nu) niet meer geweest, ze zijn er klaar voor :D
Want áls ie komt moet het in 48 uur georganiseerd worden.
https://www.uitzendinggemist.net/afleve ... ocht.html

Plaats reactie