Winter 2019

[Gerard]

Het KNMI gebruikt de volgende koudegetal-klassegrenzen om te bepalen of een winter "streng" of "zeer zacht" was".

Koudegetal, klasse en frequentie
>300 Streng eens per 50 jaar
160 Zeer koud eens per 10 jaar
100 Koud eens per 3 jaar
40-100 Normaal
20 Zacht eens per 3 jaar
10 Zeer zacht eens per 10 jaar
0 Buitengewoon zacht eens per 50 jaar

[Richard]

Bij de Hellmann-wedstrijd heb ik toch gegokt op een getal van ruim 40. Ik denk dus wel aan een gemiddeld wat koudere winter, die ook droog zal zijn.

Ik kan een hellmanngetal van 41,2 onmogelijk linken aan gemiddeld wat kouder Jaap, zie ook in het overzicht van Gerard in het voorgaande bericht.

[Ko]

Een gemiddeld wat koudere winter dan denk ik inderdaad ook heel iets anders. Dan ligt de score in de buurt van de koude 100 grens, pakweg tussen 95-105.

[Paul]

Ik heb even snel gekeken naar de laatste honderd jaar; 1901-2000 (onder voorbehoud, ik kan ergens een telfout gemaakt hebben). Dan kom ik op de volgende score voor De Bilt:

> 300 (streng) : 3
160 - 300 (zeer koud) : 6
100-160 (koud) : 18

20-40 (zacht) : 27
10-20 (zeer zacht) : 7
<10 (buitengewoon zacht) : 4

Een strenge winter komt eens in de dertig jaar voor, als we naar de twintigste eeuw kijken. Het maximum van de tweede helft van de 19e eeuw bedroeg 273 (1891). Over 150 jaar gerekend is de kans op een strenge winter inderdaad 1 op 50.

Edit. Mijn eerste tabel is met strikte grenzen, het KNMI ordent cumulatief vanaf de 100. Dan ziet de tabel er zo uit:

>300 : 3
>160 : 9
>100 : 27

<100 : 61
< 40 : 38
< 20 : 11
<10 : 4

Dan kloppen de kansen die Gerard aangaf wel min of meer.
De grens vanaf waar geaccumuleerd wordt, is bij het KNMI dus 100. Maar 100 is niet het gemiddelde voor De Bilt.
Gemiddeld van 1901 tot en met 2018 is de Hellmann 72. Gemiddeld over de klimatologische periode 1981-2010 is de score 57. Strikt de laatste dertig jaar 44.

Gemiddeld over de twintigste eeuw was de score 78. De tweede helft 19e eeuw (Utrecht/De Bilt) 88.

Hellmann heeft de telling ingesteld voor Berlijn, heb ik van Buisman begrepen, weet iemand of dat waar is?
Tom van der Spek heeft vorig jaar of een jaar eerder een artikel over het koudegetal geschreven namens Meteogroup. Hij stelde dat de normering aangepast diende te worden. Dat lijkt me zeker zinvol, gezien van de opwarming van het klimaat, waardoor de kans op een 'koude' winter veel kleiner is geworden.

[Daniël]

Op http://www.weer.nl/nieuws/detail/2018-1 ... e-op-komst "Nieuwe hogedrukblokkade op komst":

Vanaf eind november anders?
De nieuwe 30daagse verwachting van het ECMWF laat deze stabiele periode ergens rond 27 november eindigen. Vanaf dat moment lijkt het wisselvalliger te worden, met een naar zuidwest draaiende wind en toenemende wisselvalligheid, al is de spreiding in de berekeningen op dat moment natuurlijk nog erg groot. Voor het vervolg moeten we het van de verwachtingen voor de ultralange termijn hebben. Een paar sterke signalen zijn er dan, nog steeds samenhangend met de verdeling van zeewatertemperaturen, waarover we het eerder al hebben gehad. Maar ook de opkomende (MODOKI) El Niño, de bovenluchtrug de de afgelopen tijd boven de Beringzee aanwezig was en de fase van de zonnevlekkencyclus waarin we ons bevinden, geven sterke signalen.

Warme en onrustige december?
Vooral de decembermaand tekent zich stevig af. Het zou een ongewoon warme maand en wisselvallige kunnen worden (met mogelijk warmterecords), door een sterke zuidwestcirculatie. Verder is er kans op enkele stormen. De januarimaand zou eerst ook nog een tijdje wisselvallig moeten verlopen, maar later in de maand lijkt het allemaal rustiger te worden. De kans op hogedruk boven Scandinavië wordt al groter. Voor februari is het signaal voor en noordelijk gelegen hogedrukblokkade relatief gezien nog steeds het sterkst. Het beeld van de afgelopen winter blijft zich ddaarmee opdringen.

Voorzichtig spoorboekje
Al met al lijkt het er dus nog steeds op dat het droge weer niet helemaal voorbij is. Een groot deel van de novembermaand kan erdoor gekenmerkt worden. Vervolgens zou het dus zo kunnen zijn dat de decembermaand een stuk wisselvalliger verloopt, met mogelijk een paar stormen en wellicht ongewoon hoge temperaturen. Daarna geleidelijk opnieuw een tendens naar hogedrukblokkades, dit keer boven het noorden van Europa. Mogelijk al in januari, waarschijnlijker in februari. Een zeer zachte eerste helft van de winter zou op die manier door een duidelijk koudere tweede helft kunnen worden gevolgd.

[Adwin]

Hellmann gebruikte zijn getal inderdaad voor de winters in Duitsland, Berlijn. En die zijn veel kouder, zodat de koude winters perfect correleren met de gemiddelde winter temperatuur. Immers, als alle dagen onder nul zijn, is de gemiddelde temperatuur het Hellmann-getal gedeeld door 90 (of 91 in een schrikkeljaar). Even november en maart daargelaten dan.
Echter bij zachte winters, zoals meestal in Nederland, differentieert het niet.
De vorstsom vangt dat probleem op, en is veel beter voor onze winters. Dan tellen de vorstdagen veel beter mee. Ook deze methode geeft iedere dag inzicht hoever de winter staat.
Hieronder een lijstje met wat koude winters op volgorde van de vorstsom met daarachter het Hellmann-getal en de rangschikking volgens deze methode.


1963 807,6 337.2 (2)
1942 782,3 331,8 (3)
1947 730,6 342,8 (1)
1940 671,5 294,6 (4)
1929 598,5 227,1 (5)
1956 543,2 222.9 (6)
1979 492,9 205,7 (7)
1985 476,2 193,6 (8)
1922 437,5 145,7 (14)
1917 431,5 162,1 (9)
1987 425,9 151,5 (11)
1924 422,1 125,1 (20)
1996 421,4 150,5 (12)
1970 420,6 141.3 (15)

En wat zachte winters
2007 40,2 4,8
1989 48,9 1,9
1990 64,7 8,4
1975 65,0 3,2
2000 68,7 3,6
1988 68,8 13,0
1995 86,3 21,8
1961 90,2 24,9
1923 91,5 25,3


http://www.weer.nl/nieuws/detail/2010-1 ... te-winter/
https://www.natuurlijkalblasserwaardenv ... -1901.html

[Ko]

Volgens her artikel "Lente wordt mogelijk natter dan normaal" op WeerOnline wordt de komende lente mogelijk natter dan normaal t.g.v. de El Niño de komende winter.

Ik had al geen vertrouwen in de komende winter, maar dankzij dit bovenstaande artikel nu helemaal niet meer. In het verleden verliepen de winters in NL tijdens El Nino's altijd zeer zacht. Die strenge zonnevlekkenminimumwinter zal dan volgend jaar en/of in 2021 komen.

[John]

Je moet de winter (sneeuw en ijs) nooit op voorhand vertrouwen.

[Jaap]

We zien nu weer andere seizoensvoorspellingen dan wat ik heb geschreven. Zo gaat het trouwens elke herfst. Een deel van de voorspellingen gaat de mist in en dan hoor je er verder niets meer over. Dat geldt ook voor sommige professionals. Het zou mooi en ook leerzaam zijn, als ze ook openhartig een analyse zouden maken van de miskleun en het leerzame zit er dan in de beschrijving van elementen die over het hoofd zijn gezien.
Nog even over de discussie over mijn Hellman-voorspelling (41,2) en mijn seizoensvoorspelling van een iets koudere winter dan normaal. Dat kan dus heel goed samengaan. Dat iets kouder dan normaal (dus bijna normaal) slaat op het temperatuurgemiddelde van de DRIE wintermaanden. Dan kan er dus een vorstperiode zijn, maar ergens in die drie maanden ook een warme periode (zie mijn posting van eergisteren). Ik zie het probleem niet. En Hellman gaat dus ook over een langere periode dan de drie wintermaanden. Wie weerlegt dit op adequate wijze? Ik sta altijd open voor goede argumentatie, waarom ik fout zou zitten. Ik blijf dus bij mijn verhaal: iets kouder dan normaal, veel hogedruk, maar afhankelijk van de ligging, is het 50-50 (fifty-fifty) wat betreft een vorstperiode of een zeer zachte periode. En het kan dus ook allebei.

[Paul]

@Adwin. Bedankt voor je antwoord. Alleen 2014 ontbreekt in het lijstje van de zachte winters.

Nog een aanvulling. Als een winter puur fictief alleen maar etmaalgemiddeldes van om het vriespunt heeft, dan worden er nul koudepunten gescoord, maar wordt de winter buitengewoon zacht genoemd. Een koude winter kan dus (nog steeds theoretisch) ook een zeer zachte winter genoemd worden. 2010 had wel een beetje hiervan, met veel net-wel-net-niet-vorst, hetgeen slecht uitpakt voor de Hellmannscore. De honderd werd net niet gehaald (94,7), maar wie op grond daarvan stelt (wat wel gebeurt) dat we geen koude winters hebben gehad deze eeuw, doet de werkelijkheid tekort.