Herfst 2015

[Dick]

Het weer van deze week zou ik willen samenvatten in één zin: een mooie belofte gesmoord in stratus. Die 'oostcirculatie' heeft alleen maar stagnatie gebracht in allerlei opzichten. ☁️☁️☁️😴😴😴 Dan heb ik liever een westcirculatie, dan gebeurt er tenminste iets. Reuring, hup de bezem erdoor 💨💦☔️⚡️☀️⛅️😉

[Ko]

Zou zeggen: laat maar lekker de hele winter zo blijven. Uiteraard wel met flink wat kou en sneeuw erbij. Anno 2 december 2010 heeft laten zien dat het ook zeer koud kan zijn als het somber is, met bovendien een flinke lading sneeuw. Blij dat er weer eens langere tijd stratus is, dat komt bijna niet meer voor. Alleen nog met veel moeite vier/vijf dagen op rij in de wintermaanden.

[John]

Er lijkt een synchroniciteit te zijn: in 1975 en 2003 een hete zomer met een uitzondelijk lange hittegolf en vervolgens sneeuwval in oktober. Dit jaar een hittegolf in juli (maar geen warme zomer) en vervolgens koude in oktober (met sneeuw in de Limburgse heuvels). Is natuurlijk toeval, maar wel fascinerend. Interessant jaar, 1975: een recordzachte januari, een bijzonder koude start van juni, een recordange hittegolf in augustus en als klap op de vuurpijl de vroegste sneeuwval ooit op 13 oktober.

Interessant onderwerp.

Er was sprake van bijzondere aanhoudende warmte in augustus 1975. Er was sprake van bijzonder warmte in augustus 2003. Er was sprake van bijzondere warmte in augustus 1997.
En als we naar 2015 kijken, dan zien we opnieuw bijzondere warmte, alleen ditmaal overwegend juist oostelijke en zuidoostelijk van ons land. Uitgezonderd dan de hittegolf in juli.

Op grotere schaal zijn de genoemde jaren aan elkaar gelijk. Het is maar een onbetekenend detail dat de meeste warmte dit jaar net wat meer naar het oosten en zuidoosten lag. Zo'n warme hoogterug kan wel eens 200-700 kilometer van positie schuiven.

Om te komen tot zomerweer zoals in 1975, 1997, 2003 en 2015 midden Europa is er een afwijkend luchtdrukpatroon nodig. De Aanvoer van Atlantische massa's is geblokkeerd.
Oktoberkoude is eveneens het gevolg van blokkering van Atlantische lucht.
Het is heel simpel geredeneerd gewoon de andere zijde van de geblokkeerde medaille.

[John]

Er lijkt een synchroniciteit te zijn: in 1975 en 2003 een hete zomer met een uitzondelijk lange hittegolf en vervolgens sneeuwval in oktober. Dit jaar een hittegolf in juli (maar geen warme zomer) en vervolgens koude in oktober (met sneeuw in de Limburgse heuvels). Is natuurlijk toeval, maar wel fascinerend. Interessant jaar, 1975: een recordzachte januari, een bijzonder koude start van juni, een recordange hittegolf in augustus en als klap op de vuurpijl de vroegste sneeuwval ooit op 13 oktober.

Interessant onderwerp.

Er was sprake van bijzondere aanhoudende warmte in augustus 1975. Er was sprake van bijzonder warmte in augustus 2003. Er was sprake van bijzondere warmte in augustus 1997.
En als we naar 2015 kijken, dan zien we opnieuw bijzondere warmte, alleen ditmaal overwegend juist oostelijke en zuidoostelijk van ons land. Uitgezonderd dan de hittegolf in juli.

Op grotere schaal zijn de genoemde jaren aan elkaar gelijk. Het is maar een onbetekenend detail dat de meeste warmte dit jaar net wat meer naar het oosten en zuidoosten lag. Zo'n warme hoogterug kan wel eens 200-700 kilometer van positie schuiven.

Om te komen tot zomerweer zoals in 1975, 1997, 2003 en 2015 midden Europa is er een afwijkend luchtdrukpatroon nodig. De Aanvoer van Atlantische massa's is geblokkeerd.
Oktoberkoude is eveneens het gevolg van blokkering van Atlantische lucht.
Het is heel simpel geredeneerd gewoon de andere zijde van de geblokkeerde medaille.

Mijn ervaring is dat bij een vers sneeuwdek onder hardnekkige stratus tegen een inversielaag de temperatuur 's avonds en 's nachts eerder oploopt dan daalt. Al die sombere dagen hadden weinig stralingsvorst en zeker geen diepvrieskou opgeleverd. En die sneeuw op het ijs had de aangroei daarvan ernstig gestremd.

Een waardevolle observatie.

Als er sprake is van een verse sneeuwdek (dus pas gevallen sneeuw) en stratus, dan ligt er dus front in de buurt, als scheidingsvlak tussen kouder en warmere lucht.
Als de sneeuw door sneeuwbuien van de Noordzee tot stand is gekomen komt er automatisch "warmte" mee.
Bovendien zorgt al die sneeuw voor vocht en vrijkomende condensatiewarmte tijdens de sneeuwval. Zoals ook bij vorming van mist en stratus.
Ook een flauwe windruiming na sneeuwval(en frontpassage), kan al leiden tot stijging van de temperatuur door net iets meer maritieme invloed.

[Dick]

Zou zeggen: laat maar lekker de hele winter zo blijven. Uiteraard wel met flink wat kou en sneeuw erbij. Anno 2 december 2010 heeft laten zien dat het ook zeer koud kan zijn als het somber is, met bovendien een flinke lading sneeuw. Blij dat er weer eens langere tijd stratus is, dat komt bijna niet meer voor. Alleen nog met veel moeite vier/vijf dagen op rij in de wintermaanden.

In december 1981 hadden we ook van die dagen met een gesloten wolkendek en winterweer. Het vriest dan gewoon het hele etmaal matig. Toch heb ik liever helder winterweer, zeker als er sneeuw ligt. Dan krijg je van die felle stralingsvorst, zeer streng als het even meezit.

@John, bericht hiervoor

Mooie analyse, ik was even vergeten dat augustus 1997 ook warm was verlopen. Vanwege de matige vorstnachten in oktober dat jaar past 1997 ook in dat rijtje van synchroniciteiten. Interessante statistiek.

[John]

Zou zeggen: laat maar lekker de hele winter zo blijven. Uiteraard wel met flink wat kou en sneeuw erbij. Anno 2 december 2010 heeft laten zien dat het ook zeer koud kan zijn als het somber is, met bovendien een flinke lading sneeuw. Blij dat er weer eens langere tijd stratus is, dat komt bijna niet meer voor. Alleen nog met veel moeite vier/vijf dagen op rij in de wintermaanden.

Ik ben ook even in de archieven gaan duiken op zoek naar de combinatie grijs weer en vorst van betekenis.
Tijdvak 17 tot en met 20 januari 1985. Zonloze dagen met meer dan 10 cm sneeuwdek.
De respectievelijke minima en maxima.
- 7 en -5
-11 en - 7
-10 en -6
- 9 en -2,5

[Dick]

We zijn aan het laatste kwartaal begonnen van wat ik als een bijzonder boeiend weerjaar beschouw. Denk aan de zomer vol pieken en dalen qua temperatuurverloop en neerslagverdeling. Denk aan de 'vlakke' septembermaand en winterse plaagstootjes deze maand. Twee 'onaantastbaar' geachte records werden bíjna verbeterd: de hoogste Tx van Warnsveld van 23 augustus 1944 en de vroegste sneeuwval ooit van 13 oktober 1975. Eigenlijk ben ik alweer kwijt wat er in het eerste twee kwartalen allemaal is gebeurd. Goed, over twee en een halve maand de 'ultieme' terugblik op 2015.

[John]

Wat mij nog opvalt (zeker in vergelijking met de laatste decennia), is het grote gebrek aan warme dagen dit najaar in Brabant.
In september slecht 4 van die dagen en in oktober nul.

[Dick]

Zou zeggen: laat maar lekker de hele winter zo blijven. Uiteraard wel met flink wat kou en sneeuw erbij. Anno 2 december 2010 heeft laten zien dat het ook zeer koud kan zijn als het somber is, met bovendien een flinke lading sneeuw. Blij dat er weer eens langere tijd stratus is, dat komt bijna niet meer voor. Alleen nog met veel moeite vier/vijf dagen op rij in de wintermaanden.

De combinatie somber en aanhoudend overtuigend vriezend weer kwam ook voor in januari 1987 volgens mij. Een hele reeks ijsdagen kouder dan -5 graden.

In 1987 vond ik de combinatie van felle stransportkou en felle zon veel spectaculairder. Op de 11e de aanzet met bijna het hele etmaal strenge vorst, de 14e 's morgens lokaal zeer strenge en op veel plekken ook overdag strenge vorst. De combinatie van een wind die op het bot verkilt en een toch warm zonnetje (beschut, zeker achter glas) vind ik onovertroffen!

[John]

De discussie ging niet over spectaculair. Je opmerkingen gingen over de combinatie verse sneeuw, stratus en de neiging tot oplopend kwik tijdens de donkere uurtjes.

Ko en ik halen enkele situaties aan waarin grijs weer, laaghangend wolkendek samengaat met aanhoudende matige vorst overdag en 's nacht nog paar graden kouder.

Een situatie met vers sneeuwdek en avondstratus behoort helaas tot een zeldzame krent uit de winterse pap. Dus er is op zich niet veel materiaal om te vergelijken.