0 mm in De Bilt...

[Oud-forumlid]

Nul millimeter is een record.
In De Bilt is er deze maand nog geen meetbare neerslag gevallen, al vielen er op vier dagen wél een paar druppels. Sinds het begin van de neerslagmetingen daar, is het nog nooit voorgekomen dat de eerste septemberhelft geheel droog verliep, en dat na een augustus met een neerslagtotaal van 149,0 mm! Tot dusver is het in De Bilt drie maal voorgekomen dat de eerste septemberhelft minder dan één millimeter neerslag had opgeleverd en daarvan was dit tijdvak vóór 2014, in 1959 het droogst met 0,1 millimeter, in 1969 en 1971 viel er tot 16 september respectievelijk 0,7 en 0,9 millimeter.
De droogste meetpost van de vijf hoofdstations is echter Beek. Daar zijn gedurende de eerste helft van deze maand zelfs niet een paar druppels gesignaleerd! Een score van 0,0 millimeter over hetzelfde tijdvak is daar sinds 1906 één maal eerder voorgekomen, namelijk in 1959.
In Den helder kon dit jaar in september 0,1 millimeter worden afgetapt, terwijl daar de eerste septemberhelft van zowel 1959 als 1969, geheel droog waren verlopen.
Vlissingen haalt met een totaal van 0,2 millimeter een tweede plaats achter de geheel droge eerste septemberhelft uit 1959, en Eelde staat met 2,2 millimeter op plek drie. Ook op deze meetpost springen 1959 en 1969 in het oog met over de eerste vijftien septemberdagen 0,1 en 0,7 millimeter.
Eerste septemberhelft droog, dan ook de tweede maandhelft droog?
Het weer kan is ons land plotseling omslaan. Voor wat betreft de neerslag zagen we tot dusver een prachtig voorbeeld. Op het kaartje hiernaast is te zien dat er op veel plaatsen deze maand tussen nul en vier millimeter neerslag is gevallen, maar veel locaties hadden die neerslag ‘geleend’ van 31 augustus, omdat er iedere ochtend om 10 uur wordt afgetapt. De neerslag die vanaf de late ochtend op 31 augustus viel, werd hierdoor bij 1 september geteld. Het was wel heel toevallig dat dit jaar precies op de grens van augustus en september, de hemelkraan resoluut werd dichtgedraaid.
Concentreren we ons op De Bilt, en op de twintig droogste septembermaanden sinds 1906, dan zien we, wat je ook zou verwachten, dat deze droge herfstmaanden zowel door (zeer) droge, als ook door gemiddelde en natte augustusmaanden werden voorafgegaan. Zes van de twintig droogste septembermaanden hadden ook een droge augustus als voorganger, met een totaal van minder dan 50 millimeter. Een duidelijk voorbeeld vond in 1913 plaats met destijds in augustus 17,9 millimeter en in september 18,0 millimeter. Maar ook 1959 mocht er in dat opzicht zijn! Een augustus met slechts 25,2 millimeter, werd gevolgd door de tot dusver droogste september, met 3,0 mm!
Maar… het kan dus ook heel anders lopen. Bij in totaal negen van deze twintig droge septembermaanden was er een augustus aan voorafgegaan met minstens honderd millimeter. Het meest extreme voorbeeld was 1969 met in augustus 198,0 en september 9,9 millimeter. Goede tweede was echter 2006 met respectievelijk 180,5 en 8,6 millimeter en dit jaar kunnen we dus tot heden 149,0 en 0,0 millimeter noteren. Kortom, de kiem van een droge september hoeft dus niet persé al in augustus geplant te zijn.
Anders ligt het als we, gegeven een droge eerste septemberhelft, kijken naar het verloop gedurende de tweede septemberhelft. Je zou verwachten dat het na een droog begin, droog zou kunnen blijven, maar evenzogoed nat zou kunnen worden, of iets daar tussenin. Kortom, net als de opeenvolging augustus – september zou daar geen verband tussen aanwezig zijn.
Toch is dat verband er ditmaal wél. Dat heeft te maken met het feit dat we nu naar twee tijdvakken kijken die met vijftien dagen half zo lang duren als twee maanden. Kennelijk heeft het weer een ‘geheugen’ dat zich nog tot over deze kortere tijdspanne weet uit te strekken en daarmee de chaos in de atmosfeer nog weet te overwinnen.
De totale neerslagsommen in september in De Bilt lopen uiteen van 3,0 millimeter in 1959, tot 213,2 millimeter in 1957. Halverwege de lijst vinden we een neerslagsom van 65,0 millimeter, dus de helft van alle septembermaanden is sinds 1906 droger verlopen, de andere helft natter. Die grens ligt duidelijk lager dan de huidige norm die we voor september hanteren en die voor De Bilt op 78,1 millimeter ligt. Houden we echter die grens van 65,0 millimeter aan, en kijken we naar de twintig septembermaanden met de meest droge eerste helft (met neerslagtotalen van 0,1 tot en met 12,3 millimeter), dan zien we dat die maanden als geheel in grote meerderheid droog bleven. Slechts drie van deze twintig septembermaanden leverden méér dan 65,0 millimeter op en kunnen we dus als ‘nat’ betitelen, maar zelfs de allernatste van dit twintigtal, namelijk september 1973 met 80,8 millimeter, is maar nauwelijks natter dan de huidige septembernorm, die op 78,1 millimeter staat.
Aan de andere kant zijn er dus zeventien van de twintig droger dan 65,0 millimeter verlopen, en in nogal wat maanden zelfs flink droger! Een meerderheid van elf leverden hooguit 40,0 millimeter op en daarvan zeven zelfs minder dan 25,0 millimeter. Kortom: de kans is groot dat het na een droge eerste septemberhelft ook gedurende de tweede helft van de maand, droog blijft. De huidige weerkaarten en pluimen lijken dit jaar dat beeld ook te bevestigen (zie hiernaast).
In oktober opnieuw ‘ruis’.
Uiteraard moeten we, ondanks dat beeld, toch nog even afwachten of september dit jaar inderdaad als geheel droog blijft. Die kans is groot, al zullen er deze week wel een paar buien gaan vallen. Na volgend weekend lijkt ook de circulatie te gaan veranderen, met diepe depressies die verschijnen op de noordelijke Atlantische oceaan. De daarmee samenhangende actievere storingen lijken echter ook dan goeddeels ten noorden van ons land te blijven, waardoor Pluvius bij ons hooguit een paar plaagstootjes uitdeelt. Wil de huidige maand uit de top 20 van droogste septembermaanden duikelen, dan moet er in De Bilt méér dan 36,0 millimeter gaan vallen, en vooralsnog lijkt die hoeveelheid niet te worden gehaald.
In hoeverre wordt een droge september ook door een droge oktober gevolgd? Opnieuw zien we een wisselend beeld, maar niet zo sterk als augustus. Oktober is gemiddeld wat natter dan september. De norm staat voor De Bilt op 82,8 millimeter en sinds 1906 is de helft van al deze maanden natter verlopen dan 69,0 millimeter, de andere helft dus droger.
Van de twintig oktobermaanden die volgden op de droogste septembermaanden, was een meerderheid van dertien droger dan 69,0 millimeter, en méér dan een handvol zelfs erg droog, met een neerslagtotaal van minder dan 30 millimeter. De allerdroogste oktober, 5,5 millimeter in 1953, werd door een droge september voorafgegaan met 29,0 millimeter en dat gold ook voor de op één na droogste oktober uit 1920 met 10,5 millimeter, want in september 1920 stokte de teller bij 26,1 millimeter.
Zeven maal werd een droge september echter gevolgd door een natte oktober, en dat zevental was meteen véél natter dan de grens van 69,0 millimeter die we hier hanteren. Een recent voorbeeld zagen we in 2006: september 8,6 en oktober 109,3 millimeter. Hoewel een droge september dus iets vaker wél dan niet door een droge oktober werd gevolgd in het verleden, is dit verschil statistisch bezien net niet groot genoeg om significant te zijn. We kunnen dus niet uitsluiten dat het gevonden beeld op toeval berust. Maar dat september 2014 als geheel als een ‘droge’ maand in de klimaatboeken zal gaan verdwijnen, daar durven we wel ons geld op te zetten.
===================================
BRON METEO CONSULT oftewel WEER.NL
===================================
Ps ik zelf heb in Boxmeer ook nog geen meetbare neerslag kunnen noteren en dat nadat augustus maar liefst ruim 12 emmers water hier achter liet (121 mm) .
De akkers beginnen zowaar te stoffen maar de boeren zijn er blij mee en halen dankbaar de aardappels van het land. En dat zijn er dit jaar heel veel. Tenminste hier. Ikzelf heb denk ik al 20 a 25 kg geraapt aan achtergebleven aardappels op het land.Ik heb daar al een paar keer heerlijke patat/friet van gebakken

[Ted]

.

[Roelf-Jan]

Was mij nog niet eens opgevallen dat deze maand zó droog was. In Lemmer 0,8 mm. Het wordt tijd voor flinke buien, zodat ik eens kan kijken wat er in onze riolering afspeelt. Ik heb namelijk de hele voortuin open liggen. Maar goed, ik dwaal af :)

[Ko]

Ook hier staat de teller triest genoeg nog op 0,0 millimeter. Er stond gister regen op het programma maar dat is volledig gecanceld. Vanavond nog geen regen, dan een officiele droogteperiode. Maar mocht er al eerder regen vallen, gevoelsmatig is het sowieso een droogteperiode. Na al dat zomerweer van de laatste tijd en dan nu ook die extreme droogte voelt het meer aan alsof het nu nog maar 20 augustus is.

[John]

Hoe kan het ook anders, ook hier, zo'n tien kilometer oostelijk van Breda staat de teller op nul.

[Oud-forumlid]

Ik vond het opmerkelijk dat het regenloos verlopen van de eerste helft van september reeds als min of meer uniek in de waarnemingsreeks aangemerkt kon worden. Want je zou toch mogen verwachten dat over die lange reeks van jaren waarvan waarnemingen bekend zijn, de eerste helft van september al wel eens vaker kurkdroog verlopen zou zijn. Maar niet dus. En dat sluit aan de andere kant wel weer aan op de eigen beleving, dat ongebroken bestendig weer in september in ons land helemaal niet zo vaak voorkomt. Ook vond ik het in de jaren '70 en nadien opvallend dat ná echt fraaie zomers als 1975, 1976, 1983, 1995 de zomerse tendens in september niet geprolongeerd werd. Dit in tegenstelling tot vroegere klassiekers als 1947 en 1959, waarin dat wel gebeurde zelfs tot in oktober toe!

Dat het in een maand tot de 20e op veel plaatsen geheel kurkdroog blijft is zeker bijzonder. Het doet mij denken aan een aantekening over een maand die ik zelf zo mooi vond en waarover in het boek Weer een eeuw van Jacob Kuiper, Harry Otten en Tom van der Spek als bijzonderheid wordt aangetekend: ".... t/m 19 juli valt er lokaal geheel geen regen". Het betreft in dit geval de maand juli 1971.

Neen, september 2014 is tot nu toe een zeer aangename nazomermaand en commentatoren kunnen elders op dit forum de maand september dan wel in het algemeen als de saaiste maand van het jaar wegzetten, ik heb er in het geheel geen moeite mee.

[Ko]

Het is maar net waar je van houdt. Warmte en zonliefhebbers komen volop aan hun trekken dit zomerseizoen. Hadden alleen maar een korte onderbreking van twee weken in augustus. Tenminste vanuit Breda gesproken.

September 1994 gaf trouwens ook geen doorloop van die hete zomer in juli en ook de augustuswarmte. Toen waren het inderdaad nog boeiende septembers, hou je van stilstand hogedruk zon warm en droog dan zit je tegenwoordig op rozen.

[Gerard]

Lokaal vallen er in het binnenland nu forse buien. Dat vermoedde ik al toen het plots wat frisser werd en er stratus vanuit zee begon over te trekken: altijd een teken dat er in het binnen land sterke convectie is.
In Schoorl heb ik nog geen serieuze neerslag gehad in september, als ik mij tenminste goed herinner. Helaas ben ik een slecht waarnemer en vergeet ik de regenmeter nog wel eens, maar eens in de twee of drie dagen kijk ik toch wel en ik heb zelfs direct na een zeer kort regenbuitje deze week geen meetbare hoeveelheid in de regenmeter kunnen terugvinden. Soms waren de stenen vochtig vanwege wat motregen, maar nooit was het een substantiële hoeveelheid.

[Oud-forumlid]

Drie foto`s - na passage van de bui - omtrent het dak. Ik weet niet of het zware windstoten zijn geweest of misschien iets van een hoosachtig verschijnsel?




Ik fietste in het dorp St Agatha (dicht bij Boxmeer) en zag alles ploppen dat duurde een half uurtje zo. Tot ik een lekke band kreeg een bewoner van het dorp heeft me geholpen en de band geplakt. Toen ik verder ging vielen er druppels zo groot als 2 euro muntstukken. Maar verder niets Even verderop ongeveer 1,5 km verder de plassen langs de weg! Al met al heb ik gelukkig niet alle pech gehad vandaag...........

[Gerard]

Dat zijn fraaie cumuli John, die heb ik afgelopen dagen wel gezien maar ze brachten slechts regen in het uiterste noordwesten van Noord-Holland. Vandaag alleen gebroken stratocumulusvelden en later dus stratus en nevel aangejaagd vanuit zee naar de binnenlandse buien.

Ik zie nu geen cumuli meer maar een dak, waarvan enkele dakpannen afstand van hebben genomen. Gezien de plek waar de dakpannen ontbreken kan het bijna niet anders dan een hoos geweest zijn.