Winter 2014

[Oud-forumlid]

Dat gegeven van de SAI lijkt spannend, maar is het dat wel?

Ik begrijp dat het seizoen 1976/1977 een schoolvoorbeeld zou moeten zijn van een winterseizoen waarin er grote winterse ontwikkelingen op het Noordelijk Halfrond zouden moeten plaatsgrijpen. Nou die kwamen er wel, maar vooral in de Verenigde Staten.
Op grond van de actuele gematigde indices verwacht Sebastiaan al een winter met 30-50 Hellmannen, dus hoeveel zou hij wel niet verwacht hebben op 1 november 1976.....? In werkelijkheid vond ik die winter van 1976-1977 maar niks. In januari en februari is het toen nooit spannend geweest. En het Hellmanngetal van dat winterhalfjaar is een povere 19.1.

Maar nu gaan we uit een ander minder wetenschappelijk vaatje tappen. In september 1976 interviewde Hans de Jong de Friese weerprofeet L.D. Pruiksma voor NCRV's Hier en Nu en in dat item kondigde Pruiksma in september 1976 dus al een normale of kwakkelwinter aan....
En voor 2012 zou Pruiksma op grond van het zeer geringe onweer in november 2011 beslist een koudegolf van betekenis hebben aangekondigd. Nu verwondert menigeen zich nog steeds over de radicale omslag in de winter van 2012, waarin de westcirculatie heer en meester leek, maar waarin wel degelijk een koudegolf van formaat tot stand kwam.

Voorshands vind ik het véél te vroeg om komende winter al af te schrijven. Al zijn 30-50 Hellmannen in elk geval voldoende voor een winterse periode.

[Adwin]

Vul hier je reactie in...

Dat gegeven van de SAI lijkt spannend, maar is het dat wel?

Ik begrijp dat het seizoen 1976/1977 een schoolvoorbeeld zou moeten zijn van een winterseizoen waarin er grote winterse ontwikkelingen op het Noordelijk Halfrond zouden moeten plaatsgrijpen. Nou die kwamen er wel, maar vooral in de Verenigde Staten.
.

Maar die winter brak in Noord Amerika dan wel weer nagenoeg ieder record en was mede een reden om te denken dat de nieuwe ijstijd er aan zat te komen (Nigel Calder).

[Sebastiaan]

Harrie, het is in mijn optiek veel beter om een negatieve (N)AO te hebben. In het artikel over 'januari 1881 nader bekeken' kon je de onderstaande grafiek vinden. Aanvullend, de koudste winter met een AO boven de 1, heeft een gemiddelde van ongeveer 3c. Het is natuurlijk niet een 1 op 1 verband. Zo zijn er vier winters met een AO van -2 of lager, waarbij de wintertemperatuur boven de 3.5c is. Bovendien de winter van 2012, kende veel depressieweer, gemiddelde temperatuur van 4.1c maar wel bijna 90 Hellmannen. Ik zie dat als uitzonderingen.

Misschien zeg ik het beter, als ik zeg dat ik dat in deze winter de kans op weinig settings met mogelijkheden vrij groot is. Meer details komen wellicht van Paul. Hij heeft onderzoek naar de relatie tussen AO en wintertemperatuur gedaan.

[Dick]

Die winter van '76/'77 was de eerste van een serie van drie strenge winters op rij in de USA. Er vielen soms ook hele bakken met sneeuw. Er waren wetenschappers, waaronder Nigel Calder, die de theorie aanhingen dat een serie strenge winters met veel sneeuwval de aanzet tot een nieuwe ijstijd kon geven. Het idee was dat steeds meer sneeuw de zomers zou overleven en het toenememend albedo verdere afkoeling veroorzaakt. Waarna nog meer sneeuw blijft liggen, etc.
Ik heb ooit een SF-verhaal gelezen waarin dit idee werd uitgewerkt en dat wel met een serieuzere basis dan "The Day After Tomorrow". Feitelijk weet "men" nog helemaal niet goed welke 'triggers' een rol spelen bij het begin en eind van een glaciaal. Alleen is wel duidelijk dat de omslag zich in enkele decennia voltrekt, dus radicaal!

[Paul]

Wat betekent de AO index voor het weer in Nederland?
Daarvoor heb ik de AO index over de maanden december, januari en februari vergeleken met de wintertemperatuur, gemeten in De Bilt (Labrijn reeks, bron: www.knmi.nl), over de jaren 1950 - 2013.

Bron van de AO-index is:
http://www.cpc.ncep.noaa.gov/products/precip/CWlink/daily_ao_index/monthly.ao.index.b50.current.ascii.table



Horizontaal (x-as) is de AO index uitgezet, verticaal (y-as) de wintertemperatuur van De Bilt

Er bestaat een positieve correlatie y=0,83x +3,3 met een correlatiecoëfficiënt r van 0,51 (eenvoudig gesteld: een lage AO index heeft een lage wintertemperatuur tot gevolg).

Dit is een matige correlatie, maar nog steeds wel significant (zie onderstaande link).

http://www.let.leidenuniv.nl/history/RES/stat/html/les10.html

Dit alles betekent dat de winter op grond van de SAI van deze herfst waarschijnlijk (met een significantie die niet groter is dan die van de genoemde correlatie tussen AO en de wintertemperatuur te De Bilt) zacht zal verlopen.

[Sebastiaan]

Paul, erg interessant, is deze exercitie ook mogelijk met hellmannen? http://www.knmi.nl/klimatologie/lijsten/hellmann.html

[Dick]

@ Harrie Laanstra.
Jij gelooft in de verbanden die deze 'weerprofeet' zag tussen het vóorkomen van onweer in november en het weer in de daaropvolgende winter. Ik heb me er nog niet in verdiept, heb de beste man alleen gegoogled. Nou rommelde het vanmorgen vroeg hier in Capelle a/d IJssel. Ik ga het vanaf nu in de gaten houden, want vind het machtig interessant. :).

[Oud-forumlid]

Ik hou geen enkel pleidooi voor de a.s. winter, want hoe die zal uitpakken weet ik op dit moment niet.

Wel vraag ik mij wat die AO-index betreft af hoe die is geweest in de herfst van jaren als 1928, 1939 en 1969. Dit waren alle jaren met in november westelijke circulaties, behoorlijk pittige soms, zoals in 1928 met vele stormen.

Wat Pruiksma betreft is het belangrijk op te merken dat hij geen correlatie aangeeft tussen de frequentie van onweer in november en de gemiddelde wintertemperatuur. Hij geeft echter aan dat als het in november regelmatig tot onweer komt je een zachte of een kwakkelwinter krijgt. In elk geval geen strenge winter met bestendige vorstperioden, zodat een Elfstedentocht in zulke winterseizoenen in de praktijk niet voorkomt. Echter na de novembermaand van 1969 met talrijke onweersdagen voorspelde Pruiksma conform zijn theorie een zachte of een kwakkelwinter. De winter van 1969-1970 kan je als kwakkelwinter karakteriseren, maar het was voor de winterliefhebber best een interessant seizoen.

Het onweer dat wij nu meteen in begin november al meemaken, geeft mij echter ook geen lekker gevoel. Het is als in een voetbalwedstrijd, waarin je meteen al in de 1e minuut op achterstand komt. Wel is het in mijn visie zo, dat als oktober en november zacht verlopen, je in de specifieke wintermaanden meer kans hebt op koudere perioden. Nu oktober zo zacht is verlopen dit jaar, zou dat misschien nog weleens niet zo ongunstig hoeven te zijn.

[John]

Vroeger zou ik nog gedacht kunnen hebben: stromingspatronen wisselen elkaar voortdurend af. Als we in herfst en eventuele voorwinter veel Atlantische aanvoer hebben, dan zullen in winter of nawinter vanzelf ook stromingen met koude lucht een rol gaan spelen.

Echter, de praktijk heeft mij geleerd dat het gewoon zes maanden op een rij sterk Atlantisch georiënteerd weer kan zijn, met hoogstens een afwisseling tussen depressies en ruggen van hogedruk.
Het leidt dan vrijwel automatisch tot een wintergemiddelde tussen 4.5 en 6,5 graden.
Immers in doorstroomde Atlantische lucht wordt het nooit echt koud. Tijdens perioden van wat meer stilstand biedt uitstraling wat kansen op tijdelijke waarden beneden normaal.

[Sebastiaan]

John, zo dacht ik vroeger ook ;)
Harrie, er is geen relatie tussen herfst AO en het weer in de winter daarop.