El Niña, stratosfeer en de impact op ons weer

Discussieer mee over alles wat met het weer, weerkunde en de wereld eromheen te maken heeft
Plaats reactie
Sebastiaan
Berichten: 12244
Lid geworden op: 31-12-1977

Re: El Niña, stratosfeer en de impact op ons weer

Bericht door Sebastiaan » 23-10-2012 18:07

MC heeft er vandaag over geschreven.
http://www.weer.nl/weer-in-het-nieuws/w ... deren.html
Windpatroon noordelijk halfrond lijkt te veranderen

We schreven er gisteren al over op deze site: het warme weer van nu en het koudere weer dat we later deze week in grote delen van Europa krijgen met in Scandinavië een invallende winter, hebben alles met elkaar te maken. Alweer lange tijd vertoont de straalstroom rond het noordelijke halfrond grote kronkels, kronkels die ervoor zorgen dat de wind bij ons net zo makkelijk uit het zuiden als uit het noorden waait. En dat afwisselend.

Noordelijke en zuidelijke winden worden in de meteorologie meridionale stromingen genoemd, stromingen evenwijdig aan de noord-zuid lopende meridianen. Een beroemde meridiaan is de nulgraden meridiaan die over Londen loopt. Ze wijken af van het patroon dat in Nederland volgens de klimatologie gebruikelijk is. Gemiddeld over het jaar is de wind in Nederland zuidwestelijk, op wat grotere hoogte westelijk. Westelijke en oostelijke winden horen bij de zonale stromingen. De westcirculatie kwam in Nederland vroeger heel veel voor.

Minder intensief
Kwam… Want de laatste jaren wil het niet meer zo. Ze zijn er nog wel, de westcirculaties, maar lijken minder intensief dan eerder en vaak ook minder lang te duren. Meridionale stromingen, vroeger toch steeds weer iets bijzonders als ze langere tijd aanhielden, lijken het in het tegenwoordige klimaat een stuk beter te doen. Komen vaker voor, kunnen in onze omgeving nu hele seizoenen dominant zijn en dat in grote lijnen soms meerdere jaren achtereen.

In de winter zorgen meridionale stromingen vaak voor ‘vuil winterweer’. Kouder dan normaal dus en met geregeld sneeuwval. Het jaar 2010 was er een mooi voorbeeld van met z’n sneeuwwinter en uiteindelijk ook die onvergetelijke decembermaand, uitmondend in de mooiste witte kerst sinds het jaar 1938. In de zomer zijn meridionale stromingen er de laatste jaren vaak de oorzaak van geweest dat het bij ons niet lang achtereen zomerweer wilde zijn. Omdat bij meridionale stromingen bij ons altijd een bovenluchttrog (een uitzakking van lage druk in de hogere delen van de atmosfeer) dichtbij is, is het zelden langere tijd achter elkaar stabiel. Warm kan het wel zijn, als de wind een tijdje uit het zuiden waait, maar onweersbuien liggen dan altijd op de loer om aan de prille warmte weer een einde te maken.

Bochten in de straalstroom
Kenmerkend voor meridionale stromingen zijn de bochten in de straalstroom, die er op het moment van het optreden ervan altijd zijn. En daarbij gaat het altijd om een tweetal. Eén bocht heeft de punt dan naar beneden en op een zuidelijke positie, de andere de punt omhoog en dat op een noordelijke positie. Ligt de punt met de bocht omlaag boven de zeeën ten westen van de Europese westkust en de bocht met de punt omhoog boven Europa, dan komt het bij ons meestal tot een zuidelijke stroming, in principe van warme afkomst. Ligt de bocht met de punt omhoog boven de oceaan en die met de punt omlaag boven Europa, dan komt de wind bij ons vaak uit het noorden en uit een gebied dat in principe als een bron van koude lucht fungeert.

Het grappige van een dergelijke drukverdeling is, we stipten dat in het verhaal van gisteren ook al even aan, dat de twee patronen elkaar heel gemakkelijk afwisselen. Wat deze week gebeurt, is daar een prachtig voorbeeld van. Nu nog ligt de bocht in de straalstroom met de punt omlaag boven de oceaan en die met de punt omhoog boven Europa. En zitten we in lucht van zuidelijke afkomst waarin het warm is. Maar de komende dagen verschiet het patroon van fase, komt de bocht met de punt omhoog boven de oceaan en de bocht met de punt omlaag boven Europa te liggen. De wind bij ons gaat dan uit het noorden waaien en het wordt kouder. Hetzelfde gebeurt in de ons omringende landen en in Scandinavië, waar de winter krachtig invalt.

Niet onverwacht
Het feit dat meridionale stromingen tegenwoordig meer lijken voor te komen dan vroeger, komt niet helemaal onverwacht. Bochten in de straalstroom komen vaker voor naarmate de straalstroom minder sterk wordt. Belangrijkste aanjager van straalstroom zijn de temperatuurverschillen tussen het poolgebied en de gebieden rond de evenaar. De opwarming van de aarde van de laatste tientallen jaren doet zich in de poolgebieden veel sterker voor dan in de tropen. De temperatuurverschillen aan weerszijden van de straalstroom nemen hierdoor af, de straalstroom verliest aan sterkte. Hierdoor trekken er gemakkelijker bochten in. En maken meridionale stromingen meer kans dan vroeger, toen de straalstroom sterker was.

Een maat voor de meridionaliteit/zonaliteit van het stromingspatroon in onze omgeving is de NAO-index, die in grote lijnen laat zien waar in de regio tussen IJsland en de Azoren de hoge- en de lagedrukgebieden liggen. Is de druk bij IJsland relatief hoog en bij de Azoren relatief laag, dan neemt de NAO-index een negatieve waarde aan. Bij ons is er dan een relatief grote kans op zowel noordelijke als zuidelijke winden. Is de luchtdruk bij IJsland laag en bij de Azoren hoog, dan wordt de NAO-index positief. De kans op zonale, westelijke winden is dan groot.

NAO-index vaak negatief
Kijken we naar wat er de afgelopen jaren is gebeurd, dan is de NAO-index vrijwel voortdurend negatief geweest, op een lange periode gedurende de afgelopen winter na. Toen was de NAO-index sterk positief. Het leverde ons een erg zachte winter op, op die twee bijzonder koude weken in februari na die Nederland toch nog op het randje van een Elfstedentocht brachten. Vanaf het voorjaar, gedurende de afgelopen zomer en ook nu in de herfst is de NAO-index meestentijds negatief geweest en overheersen meridionale stromingspatronen. Op de weerkaarten is dit de komende tijd goed te zien. Volgens de verwachtingen houdt dit voorlopig ook aan.

De grote vraag is natuurlijk waar de mogelijkerwijs toegenomen meridionaliteit van het stromingspatroon nu precies vandaan is gekomen en of het de komende jaren zo blijft. Diverse onderzoekers hebben zich al aan deze vraagstelling gewaagd, maar zijn nog niet met duidelijke conclusies gekomen. Wat wel zo lijkt, het Europees Centrum voor Middellange Termijn Verwachtingen (ECWMF) heeft daar inmiddels het een en ander over bekend gemaakt, is dat er een relatie lijkt te zijn tussen het optreden van een gematigde El Nino (een periodiek optredende warme zeestroom op de Grote Oceaan tussen Indonesië en Peru langs de evenaar) en een toenemende meridionaliteit van het stromingspatroon boven het noordelijke halfrond. De winter van 2010 met zijn sterk negatieve NAO-index was mogelijk een gevolg van een dergelijk gematigde El Nino, zo stellen deskundigen van het ECWMF in hun verhaal. Interessant in dit verband is dat ook nu en de komende maanden sprake is van een gematigde El Nino. En dat we nu dus ook alweer langere tijd met een negatieve NAO-index worden geconfronteerd.

Oud-forumlid
Berichten: 511

Re: El Niña, stratosfeer en de impact op ons weer

Bericht door Oud-forumlid » 23-10-2012 23:29

Nou dat is nu precies wat ik voorspel. Een winter die lijkt op winter 2009 2010.
Laat maar komen die sneeuw.
Dat heeft MC mooi uitgelegd.

Sebastiaan
Berichten: 12244
Lid geworden op: 31-12-1977

Re: El Niña, stratosfeer en de impact op ons weer

Bericht door Sebastiaan » 24-10-2012 08:40

Het gaat erg goed met de sneeuwval op het NH. Zelfs 2009 gaat voor de bijl? Dan moet er wel nog heel wat gebeuren, vooral in het zuiden van Rusland viel toen veel. Maar wie weet? In ieder geval lijkt mij dat de SAI flink boven gemiddeld zal zijn. O.a. ook door de matige start.
Bovenste 2012, onderste 2009.
Afbeelding
Afbeelding

22 oktober
Afbeelding

23 oktober
Afbeelding

Iets anders..
Karel, ben je nog steeds overtuigd dat we geen El Nino krijgen? PDO lijkt minder negatief te worden.

Karel
Berichten: 3189
Lid geworden op: 31-07-1978

Re: El Niña, stratosfeer en de impact op ons weer

Bericht door Karel » 24-10-2012 15:15

Sebastiaan1973 schreef:

schreef:Het gaat erg goed met de sneeuwval op het NH.


De laatste week van oktober geeft naar verwachting Scandinavie tot West Siberie een sneeuwdek. Tot voor kort ontbrak dat nog. Bovendien geeft dat de Snow Advance Index voor Eurasie een extra zet. Wat dat betekent voor Europa? Zie bijvoorbeeld ook hier.http://www.google.nl/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=2&ved=0CDEQFjAB&url=http%3A%2F%2Fweb.mit.edu%2Fjlcohen%2Fwww%2Fpapers%2FBrandsetal_JC12.pdf&ei=zOKHUPGOIMSu0QWvv4HoBA&usg=AFQjCNHZSOTDY-4sKDAxZmchx1VNR-B3sw&cad=rja
Over een week weten we de Snow Advance Index over de maand Oktober en de mogelijke invloed op de negativiteit van de AO/NAO de komende winter.

Overigens is de Snow Advance Index niet opgenomen in het Statistisch pakket voor 'Predicting Northern European Winter Climate' van Folland en Scaife et al.
De statistische modellen moeten de doorslag gaan geven gezien de nog beperkte resultaten van de dynamische atmosfeer/oceaan modellen in het verleden.

schreef:Abstract
We estimate the potential predictability of European winter temperature using factors based on physical studies of their influences on European winter climate. These influences include sea surface temperature patterns in different oceans, major tropical volcanoes, the quasi-biennial oscillation in the tropical stratosphere, and anthropogenic climate change.

We first assess the predictive skill for winter mean temperature in northern Europe by evaluating statistical hindcasts made using multiple regression models of temperature for Europe for winter and the January–February season. We follow this up by extending the methodology to all of Europe on a 5° × 5° grid and include rainfall for completeness. These results can form the basis of practical prediction methods. However, our main aim is to develop ideas to act as a benchmark for improving the performance of dynamical climate models. Because we consider only potential predictability, many of the predictors have estimated values coincident with the winter season being forecast. However, in each case, these values are predictable on average with considerable skill in advance of the winter season. A key conclusion is that to reproduce the results of this paper, dynamical forecasting models will require a fully resolved stratosphere. Copyright © 2011 Royal Meteorological Society and British Crown copyright, the Met Office

Table I. Statistics of one-stage linear regression methods for
north European temperature anomalies, winters 1954–2008.
[Correction added 9 February 2012 after original online publication:
in Tables I–IV asterisks have been added to indicate
values significant at the 5% level or better.]
Regression parameter Standardized regression coefficient Significance regression(fraction)
Climate warming 0.27 0.05∗
North Atlantic SST index 0.25 0 .08
QBO index 0.20 0.12
Volcanic index 0.14 0.25
Nino 3.4 index −0.11 0.40
∗ Values significant at the 5% level or better

http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/joc.2314/abstract?systemMessage=Wiley+Online+Library+will+be+disrupted+on+27+October+from+10%3A00-12%3A00+BST+%2805%3A00-07%3A00+EDT%29+for+essential+maintenance&userIsAuthenticated=false&deniedAccessCustomisedMessage=


Hierin is dus de Nino 3.4 index opgenomen. De waarde hiervan is momenteel +0,3 en voldoet niet aan het criterium van afwijking>+0,5. El Niño Central Pacific is nog steeds geen feit ondanks de minder negatieve PDO. Het is echter niet onmogelijk dat het toch nog wat wordt volgens NOAA.

Henk
Berichten: 321
Lid geworden op: 10-02-2013

Re: El Niña, stratosfeer en de impact op ons weer

Bericht door Henk » 24-10-2012 20:45

In september was de pdo weer wat kouder dan in de maand daarvoor.
http://jisao.washington.edu/pdo/PDO.latest

Wat me wel opvalt is dat er wat meer warm zeewater richting de westkust van Canada kruipt, terwijl het in de Beringzee opnieuw kouder wordt.

http://www.esrl.noaa.gov/psd/map/images ... .month.gif

Zelf denk ik dat het karakter van deze winter vooral bepaald zal worden door de sterk neg PDO, de sterk pos AMOC en de sterk neg QBO.
De ENSO zal ws geen bepalende invloed hebben...

Jan Willem
Berichten: 531
Lid geworden op: 31-12-2002
Contacteer:

Re: El Niña, stratosfeer en de impact op ons weer

Bericht door Jan Willem » 25-10-2012 08:40

arjan_ schreef:Nou dat is nu precies wat ik voorspel. Een winter die lijkt op winter 2009 2010.
Laat maar komen die sneeuw.
Dat heeft MC mooi uitgelegd.


Misschien enigszins off-topic, maar toch merk je dat er steeds meer mensen zijn die de sneeuw op zich wel leuk vinden, maar niet de consequenties die het heeft voor de samenleving. Ik vraag me af of het niet een te ondergeschoven kindje is.

Karel
Berichten: 3189
Lid geworden op: 31-07-1978

Re: El Niña, stratosfeer en de impact op ons weer

Bericht door Karel » 25-10-2012 08:51

JWR schreef:

schreef: Ik vraag me af of het niet een te ondergeschoven kindje is.


Het zoutbeleid is aangepast. De spoorwegen en het openbaar vervoer zijn voorbereid. De winterbanden worden gemeengoed.
Afwachten inderdaad of dat allemaal werkt zoals het moet. Vaak is de eerste klap een flinke. Even wennen dan!

Oud-forumlid
Berichten: 511

Re: El Niña, stratosfeer en de impact op ons weer

Bericht door Oud-forumlid » 25-10-2012 09:03

karelvandenende schreef:JWR schreef:

schreef: Ik vraag me af of het niet een te ondergeschoven kindje is.


Het zoutbeleid is aangepast. De spoorwegen en het openbaar vervoer zijn voorbereid. De winterbanden worden gemeengoed.
Afwachten inderdaad of dat allemaal werkt zoals het moet. Vaak is de eerste klap een flinke. Even wennen dan!


Inderdaad is het zoutbeleid aangepast. Ik werk zelf bij RWS dus ik weet daar wel wat van af.
Het moet wel heel gek lopen wil het zout nu opraken, maar ook dat zou zelfs nu nog wel mogelijk zijn als het eventuele
vuile winterweer wekenlang aanhoudt.

De problemen van de spoorwegen kennen we allemaal. Maar ook hier wordt aangewerkt.
Het probleem in Nederland is eigenlijk dat als het een keer echt flink winters wordt met veel sneeuw of bijvoorbeeld
ijzel dat het toch 'plat' gaat liggen.

Dat heeft met 2 dingen te maken.

De eerste reden is simpelweg wat je al zegt, er moet weer aangewend worden.
De belangrijkste reden in mijn ogen is dat het verkeersnet gewoon al tegen de maximum capaciteit aan zit.
We hebben dus geen reserves meer over. Kijk bijvoorbeeld maar eens hoeveel de file toeneemt als het regent.
Laat staan bij sneeuw als er zachter gereden wordt.

Jan Willem
Berichten: 531
Lid geworden op: 31-12-2002
Contacteer:

Re: El Niña, stratosfeer en de impact op ons weer

Bericht door Jan Willem » 25-10-2012 09:05

Ik denk dat het heel belangrijk is dat dit gebeurt inderdaad. Want mensen zeggen het nog niet heel openlijk, maar in mijn omgeving hebben er al wel een aantal gevraagd of er weer sneeuw komt deze winter. En dat niet in de zin van: yes, we gaan met het sleetje spelen! Afbeelding

Richard
Berichten: 5120
Lid geworden op: 31-12-1993

Re: El Niña, stratosfeer en de impact op ons weer

Bericht door Richard » 25-10-2012 11:11

karelvandenende schreef:JWR schreef:

schreef: Ik vraag me af of het niet een te ondergeschoven kindje is.


De winterbanden worden gemeengoed. Afwachten inderdaad of dat allemaal werkt zoals het moet.
En of dat werkt.Afbeelding

Maar zoals altijd bepaald de zwakste schakel de sterkte van de ketting. Het werkt dan ook alleen optimaal als 100% op winterbanden rijdt. Dus aan de winterbanden zou ik zo zeggen.Afbeelding

De verplichting in Nederland om op winterbanden te rijden in de winter is slechts nog een kwestie van tijd vermoed ik overigens.
25 juli 2019 : Warnsveld is niet meer. Gilze-Rijen 40,7 maar voor hoe lang. 1 dag of 75 jaar of...
Dit is de dag waarvan we wisten dat die zou komen... Toch ?

Plaats reactie